Gipuzkoako Foru Aldundia da Gipuzkoan gizarte babesgabezia egoera larrian dauden haur eta nerabeen babesaz arduratzen den entitate publikoa, jarraian aipatuko dugun gizarte zerbitzuen eskumen esparru autonomikoaren arabera.

2005eko otsailaren 18ko 3/2005 Legeak, haurrak eta nerabeak zaindu eta babestekoak, 49.1 artikuluan zehazten du zer ulertzen dugun babes hitzarekin: “Lege honen ondorioetarako, haurrak eta nerabeak babesteko honako neurri eta jarduketa hauek burutuko dira: batetik, haurrek eta nerabeek jasan litzaketen arrisku eta babesgabezia egoerak prebenitzea eta egoera horietan esku hartzea eta, bestetik, haur eta nerabe horien garapen integrala bermatzea eta familia-bizitza arrunta sustatzea, betiere adingabearen interesari lehentasuna emanez.”

Gizarte Zerbitzuei buruzko 2008ko abenduaren 5eko 12/2008 Legeak 41.5 artikuluan ezartzen du foru organoen eskumenekoak izango direla, bakoitzari dagokion lurraldean, babesgabezia egoera larrian dauden adingabeen babes kontuan 3/2005 Legeak, otsailaren 18koak, haurrak eta nerabeak zaindu eta babestekoak, agintzen dizkion zereginak.

Egoitza harrerako zerbitzuak laguntza eta gizarte-hezkuntzako arreta eskaintzen ditu, eta, aldi berean, erreferentzia-ingurune egonkorra eta beharrezkoa den babesa, babesgabetasun-egoeran dauden adingabeak familiatik banatzeko neurria erabaki eta gero komunitateko baliabideetan txertatzeko. Beren etxeetan jarraitzeko aukerarik ez duten adingabekoei zuzendutako babes-neurri bat da, beraz, eta horri esker beren premia eta beharrizanak gogobeteko moduan aseko dituen egoitza eta bizikidetzarako leku bat eskaintzen zaie adingabekoei.

Neurri hori funtsezko bi ezaugarritan dago oinarritua: bere izaera instrumentala, batetik, helburu egonkor eta normalizatua begiesten duen Kasu Plan baten zerbitzura baitago; eta tenporalitatea.

Horrela, bada, egoitza-harrerako baliabideak, bere modalitate desberdinetan, gizarte-baliabide egokia gertatzen dira familiaren ordezko bizikidetza-giro baten premian dauden adingabekoentzat.

Hainbat arrazoi tarteko, Gipuzkoan hainbat ume daude beren familiekin bizi ezin direnak eta, horregatik, Gipuzkoako Foru Aldundiaren tutoretzapean daudenak.

0 eta 18 urte bitarteko haur eta nerabeak dira, eta askok familia bat behar dute, beraien zaintza eta heziketaren kargu egingo dena; baina familia horretako beste kide bat izateaz gain, jatorrizko familiarekin harremanetan jarraitzeko aukera ere nahi dute, nahiz eta beraiekin ez bizi.

Adopzioa babes neurri bat da, beren familietan jarraitu ezin eta famili ingurune iraunkorra behar duten haurrentzat.

Adopzioak adingabearen eta familia biologikoaren arteko lege loturak hausten ditu eta familia biologikoak dituen eskubide eta betebeharretan oinarritutako harremana sortzen du haurraren eta familia adoptatzailearen artean.

Zera eska daiteke:

• Atzerriko herrialde bateko ume bat adoptatzea (nazioarteko adopzioa)
• Gipuzkoako Foru Aldundiaren tutoretzapean dagoen ume bat adoptatzea.

Gizarte eta hezkuntza arloan eta arlo psikosozialean esku hartzeko zerbitzuek helburu bikoitza dute:

• Alde batetik, seme-alabak hezteko orduan zailtasun handiak dituzten eta babesgabetasun-arrisku handiko egoeran dauden familiei zuzenduta daude. Familia horiek krisian daude, eta familia bana dadin saihesteko eta, aldi berean, haurrak ahal den heinean famili ingurunean mantentzeko ahaleginak egiten dira, gurasoen gaitasuna hobetzera edo seme-alaba adingabeak zaintzeko eginkizunetan laguntzera bideratuta dauden ekintzen bitartez (hezkuntza-orientazioa, arreta psikoterapeutikoa, gizarte-laguntza…). Beraz, familia banatzeko arriskua saihesteko helburua dute.
• Horrez gain, kasu hauetan ere erabiltzen dira: familiatik banatzeko legezko neurria hartuta, familiekin eta harreran dauden adingabeekin lana egitea egokitzat jotzen denean, egindako kaltea konpondu eta familiaren etxera hezkuntza- eta gizartekotze-baldintza egokietan itzuli ahal izateko. Hala bada, familiak berreskuratzearen aldeko apustu bat da, familiatik banatzeko neurriak itzulgarriak direla eta zailtasunak gainditzeko familiekin lana egin behar dela ulertuta.

Atzerritartasun Araudiaren 187 eta 188. artikuluen arabera (557/2011 Errege Dekretua, apirilaren 20koa), Espainian atzerritarrek dituzten eskubideak eta askatasunak, eta baita horien gizarteratzea ere onartzen dituen 4/2000 Lege Organikoaren Erregelamendua 2/2009 Lege Organikoak aldatu ondoren, tratamendu medikoa jasotzeko, oporrak gozatzeko edota eskolatzea lortzeko helburuekin adingabe atzerritarren Aldi Baterako Lekualdaketa Programa bat sustatzen duten erakunde edo pertsonek, programa horren inguruan adingabeen babesaren eskumena duen Órgano autonomikoak luzatutako txostena aurkeztu beharko dute Gobernu Ordezkaritzaren aurrean.

188/2018 DEKRETUA, abenduaren 26koa, Atzerritar adingabeak Euskal Autonomia Erkidegora aldi batez lekualdatzeko xedea duten izaera humanitarioko programei buruzkoa arautzen du eskatutako txostena luzatzeko prozedura.

https://www.euskadi.eus/bopv2/datos/2019/01/1900112e.pdf

Prozedura horretan bi egoera bereizten dira, programa zeinek sustatzen duen kontu:

• Erakundeek sustatutako programak (izan daitezke neska mutil taldeentzat, eta baita neska edo mutil bakar batentzat ere).
• Familiek sustatutako programak (alegia, partikularren eskutik sortuak, inolako Erakunderen bitartekaritzarik gabe, eta eskolatzea izanik programaren helburu bakarra).

Irizpide teknikoak, prozeduran eman beharreko pausoak, derrigorrezko dokumentazioa eta araudia aipatutako Dekretuan  jasota daude.

Informazio gehiago eskuratzeko:

Haurren eta Nerabeen Babeseko Zerbitzua

Zainketa eta Gizarte Politiketako Departamentua

Zarategi, 99 - 20015 Donostia-San Sebastián

Tfno.: 943 11 25 22

familiaharrera@gipuzkoa.eus