Berriak

Datuak 2.900 haurrek osatutako lagin batetik atera dira; horien % 47k 13 eta 17 urte arteko adina dute, eta beste % 53ak, 9 eta 12 urte artean.

Txosteneko zenbait datu:

• Erabilera nagusiak: familiarekin eta lagunekin komunikatzea (% 70), musika entzutea (% 63), bideoklipak ikustea (% 55) online jolastea (% 46), eskolako lanak (% 43). Aldiz, hezkuntzarekin edo gizartean parte hartzearekin lotutako online jarduerak oso gutxi dira.
   
• Gaitasunak: Badakit argazki bat online gordetzen (% 56%), badakit nire pribatutasunaren konfigurazioa aldatzen (% 59), erraz egiaztatzen dut online informazioa egiazkoa den (% 29), badakit nire kontaktuen zerrendatik pertsonak ezabatzen (% 74), badakit beste batzuek sortutako edukietan oinarrizko aldaketak egiten (% 23), badakit mugikor batean app bat instalatzen (% 88).
   
• Jazarpena eta ziberjazarpena: % 33k nolabaiteko jazarpena jasan du. Batez beste, 3 adingabetatik 1ek dio jazarpena edo ziberjazarpena jasan dutela azken urtean). Eragin handiagoa du nesken artean mutilen artean baino. 2015ari dagokionez, nabarmen handitu da: % 18tik % 42ra 15-17 adin-tartean.
   
• Sexting-a: % 26ek mezu sexualak jaso ditu. Halako eduki gero eta gehiago ikusten dira adinean gora egin ahala: 11-12 urterekin % 25, 13-14 urterekin % 53, eta 15-17 urte artean % 75. 10 adingabetatik 3k diote halako mezuak jaso dituztela. 11-12 urte artekoen % 12k jaso ditu eta nerabeen artean kopurua % 45era igotzen da.

Txostenak, gainera, beste datu batzuk ere jasotzen ditu: ezezagunekin izandako harremanak, eduki desegokiak eskuratzea eta bitartekaritza hezitzailea, beteak beste.

Bestalde, txostenean familientzako eta ikastetxeentzako gomendioak aurki daitezke.

FAMILIENTZAKO GOMENDIOAK

• Interneti buruzko elkarrizketa irekia ezartzea: Haiek online egiten dituzten jardueretan interesatzeak, ekintzak partekatzeak eta irizpideak adosteak, teknologia deabrutu gabe, aukera ematen dute izan daitezkeen arriskuez eta horien ondorioez hitz egiteko.
   
• Pentsamendu kritikoa sustatzea: Interneten eta sare sozialetan aurkitzen eta sortzen duten informazioa bilatu, egiaztatu eta kudeatzen irakastea.
• Gizarte-trebetasunak lantzea: Eta online harremanen ingurunea, egoera gatazkatsuei aurrea hartzeko eta hobeto kudeatzeko.
• IKTen erabilerari buruzko arauak eta mugak adostea: Horien erabielran heldutasuna eta ardura erakusten duten neurrian, berriz aztertzea.

IKASTETXEENTZAKO GOMENDIOAK

• Ikasgelan Interneten erabilera segurua gehitzea: Gaitasun digitalen ikaskuntzak barnean har ditzala segurtasun-neurrien eta -praktiken ikaskuntza, Interneteko bizikidetza eta errespetua, alfabetatze mediatikoa edo arazoen konponketa, besteak beste.
• Ikastetxearen estrategiak, politikak eta protokoloak berriz aztertzea: Hezkuntzaren eta teknologiaren testuinguru zehatzera (antolaketa, bizikidetza, gailuen erabilera…) egokitzeko, eta baita ere sortzen diren egoera arriskutsuetara: esate baterako, eskolako jazarpena eta ziberjazarpena, sexting-a, online xantaiak edo iritzi-talde eta komunitate arriskutsuen eragina.
• Interneten erabilera segurua eta arduratsua gehitzea: Sare sozialak eta beraiekin lotutako arazoak, irakasleen prestakuntzako lehentasunen artean.
• Prestakuntzako eta kontzientziazioko saioak: Aldizka ikasleak prestatzeko edo kontzientziatzeko saioak egitea, komunikabide digitaletako bizikidetzari buruz, erabilera seguruaren prebentzioari buruz eta gatazken konponketari buruz. Hezkuntza-komunitatea osoa tartean sartu, gurasoentzako sentsibilizazio-ekintzak ere gehituz.
• Aholkularitza-kanal espezializatuetara jo: Hezkuntza-testuingururako Interneten arrisku-egoerak kudeatzen adituak: esate baterako, INCIBEREN Zibersegurtasuneko Laguntza Linea.

• Iturria: EHU/UPV