Gipuzkoako Foru Aldundiak IJITON proiektua sustatu du: hiru egun Donostian erromani herriaren memoria, artea eta etorkizuna aktibatzeko

IJITON Webinar 2025 aurkeztu da gaur prentsaurrekoan. Ekitaldia abenduaren 11tik 13ra egingo da Donostian, eta erromani herriaren oroimenaren, artearen eta etorkizunaren arteko elkarrizketa bizia pizteko asmoz sortu da. Aurkezpenean izan dira Ion Gambra, Giza Eskubideen eta Kultura Demokratikoaren zuzendari nagusia; Kike Jiménez, IJITONeko zuzendaria; Isa Jiménez, IJITONeko datorren zuzendaria; Iñigo García, Donostiako Udaleko Aniztasuneko, Inklusioko eta Ingurumeeneko zinegotzia; eta Txema Ezkerra, Eusko Jaurlaritzako Aniztasun, Bizikidetza eta Belaunaldiarteko Elkartasunaren zuzendaria.

IJITON Webinar 2025 mugimenduan dagoen manifestu gisa sortu da. Gonbidapen bat, ijitoak Donostiako kultura-paisaiaren funtsezko parte direla aitortzeko: haien memoria, oraina eta etorkizuna. Hiru egunetan zehar, hitzaren eta irudiaren, zauriaren eta edertasunaren arteko ibilbidea proposatuko du programak, artea, politika, komunitatea eta sorkuntza kolektiboa uztartuz.

Identitate partekatua

Aurkezpenean, Ion Gambrak topaketari balioa eman dio, eta azpimarratu du webinarra gure kulturaren eta gure herriaren funtsezko zati bat ikusarazteko aukera gisa aurkeztu dela: "ahotsak eta begiradak ezagutu ditugu, eta horiek gogorarazten digute Gipuzkoan ere badela erromanien memoria; gure identitate partekatuaren parte dela, eta entzun, lagundu eta sustatu egin behar dugula, gizarte kontzienteagoa, pluralagoa eta bidezkoagoa eraikitzeko".

Memoria eta presentzia

AGIFUGIren izenean, IJITON proiektuaren zuzendari Kike Jiménezek adierazi duenez, «IJITON proiektua Estatu osoko ijito-sortzaileak eta -pentsalariak biltzen dituen kultur plataforma berritzaile gisa aurkezten da. Bere helburua da erromanien memoria eta presentzia indartzea artearen eta hezkuntzaren arloan, Gipuzkoatik Europara. Prentsaurrekoan, IJITON 2025 webinarraren programa osoa ezagutzera ematen da. Bertan, panel instituzionalak, zuzeneko emanaldiak hasierako ikus-entzunezko piezaren estreinaldia sartzen dira».

Hiru egun

Hiru egunez jarraian, IJITONek sorkuntza, pentsamendua eta komunitatea lotzen dituen ibilbide bat egingo du:

Abenduaren 11n irekiko da zikloa Intxaurrondoko Kultur Etxean, eta bertan IJITON webinarra egingo da, formatu presentzialean eta hibridoan. Jardunaldiak proiekzioak, elkarrizketak eta testigantzak konbinatuko ditu, gaur egungo erromani-herriaren memorietan eta erresistentzietan murgiltzeko.

Abenduaren 12an, programazioa pantailetara eramango da "IJITON: Lur eta Ahotsa / Tierra y Voz" emanaldi bereziarekin, zeina Teledonostian eta proiektuaren kanal digitaletan jarraitu ahal izango den. Gune horretan esparru kultural, akademiko eta politikotik datozen erreferentziazko ahots erromaniek hartuko dute parte, nortasuna, politika publikoak eta sorkuntza artistikoa uztartuko dituen eztabaida sortuz.

Abenduaren 13a topaketa intimo eta komunitarioenerako gordeko da. «Hiru Urak / Las Tres Aguas» izenburupean, AGIFUGIren egoitzan belaunaldi arteko ekitaldi bat egingo da, non neskato, mutiko eta emakume ijitoek kontakizunak, memoria eta etorkizuna partekatuko dituzten. Jardunaldiari amaiera emateko, manifestuaren irakurketa korala egingo da euskaraz, erromanieraz eta gazteleraz; elkarrizketa eta kidetasuneko hiru jardunaldi horiek sinbolikoki itxiko dituen keinu kolektiboa.

Jardunaldiei, ordutegiei, esku-hartzeei, parte-hartze komunitarioko guneei eta programaren ikus-entzunezko edukiei buruzko informazio gehiago nahi dutenek proiektuaren webgune ofizial honetan kontsultatu ahal izango dute: www.ijiton.com.