Deba eta Mutriku batzen dituen zubiaren birgaitzeko proiektua

2018ko uztailaren 5ean Deba eta Mutriku lotzen dituen zubia partzialki erori zen, eta horrek arriskuan jarri zuen zubiaren egonkortasuna.  Erdiko pila finkatu zen, erdiko bi gangak kaltetuz, desplazamenduak, bihurdurak, harlandua galtzea eta pitzadurak eraginez.   Zubia erortzeko arriskuan geratu zen, eta larrialdiko jarduketa bat egin behar izan zen.

 

Esku-hartzearen kostu osoa 7.131.153,58 eurokoa da. Larrialdi fasea: 3.611.822,75 euro eta errehabilitaziokoa: 3.519.330,83 euro.

 

Zubi honetan egingo den lana Kultura Zuzendaritzak egin ohi dituen esku-hartzeetatik harago doa, bai zailtasun teknikoagatik, bai kostuagatik. Kultura Zuzendaritza honen ustez, esku-hartze honek, bere generoan eredugarria izan dadin lortu nahi duenak, sinergia onuragarriak sortzen ditu bai Ondare Historiko-Artistikoaren Zerbitzuaren eremu teknikoan, bai herritarrentzat oro har, eta Debako eta Mutrikuko biztanleentzat bereziki. Horretarako, administrazio klausulen agirian bertan, hobekuntzen atalean, horiek dokumentazio eta dibulgazio prozesuarekin lotuta egotea aurreikusten zen. Moyua-Harri aldi baterako enpresa elkarteak komunikazio-ekintza batzuk abiaraziko ditu, herritarrak proiektuaren faseei buruz informatuta edukitzeko eta, aldi berean, obra honen alderdi aipagarrienei balioa emateko, bai ikuspuntu teknikotik, bai ondarearen ikuspegitik. Besteak beste: proiektuari buruzko web orri bat; sare sozialen bidezko komunikazioa; dibulgazio hitzaldiak eta adituentzako hitzaldiak antolatzea; eta obran bertan informazio puntu bat, Kultura Zuzendaritzak berak egingo dituen ekintzez gain.

Harkaitz Millan, Kulturako diputatua, “eredugarria izatea espero dugun ekintza izango da. Bi helburu ditugu: ondare ondasun bat zaharberritzea eta herritarrei zerbitzua ematea. Hori guztia prozesu berritzaile, ireki eta parte-hartzailearekin”.

Gipuzkoako Foru Aldundia bere lurralde historikoan dagoen kultura-ondarea zaindu, hobetu eta zaharberritzeko eskumenen titularra da, eta, horretarako, sustapen neurri ekonomikoak bultzatzen ditu.

Horrela, esku hartu duten alderdi guztien borondatea izan da zubia erabat zaharberritu arte egin beharreko jarduketak antolatzea eta Deba ibaiaren bi ertzetako bizilagunek oinezkoen erabilera normala izan dezaten martxan jartzea.

Horretarako, 2020/10/07an, erakunde arteko lankidetza-hitzarmen bat sinatu zen Gipuzkoako Foru Aldundiaren eta Debako eta Mutrikuko udalen artean, bi udalerriak lotzen dituen zubia erabat birgaitu arte egin beharreko jarduerak antolatzeko eta zubia martxan jartzeko, Deba ibaiaren bi ertzetako bizilagunek oinezkoen erabilera normala izan dezaten.

Hitzarmenaren bidez, Aldundiak bere gain hartzen du larrialdi fasean zein birgaitze fase honetan egindako jarduera guztien kostu ekonomikoa. Guztira, 7.131.153,58 €, honela banakatuta: Larrialdi-fasea, 3.611.822,75 €; eta Errehabilitazio-fasea, 3.519.330,83 €.

Joseba Palenzuela Mutrikuko alkateak adierazi duenez, "berri ona da ibaiaren alde bietako herritarrentzat hain beharrezkoa den azpiegitura hori berritzea; izan ere, Mutrikuko Urazamendi auzoan bizi diren Mutrikuko bizilagunek Debara iritsi behar dute, eta han eguneroko jarduerak egiten dituzte. Orain, lan egin beharko dugu lanak egiten diren bitartean ahalik eta hobekien moldatzeko".

Deba eta Mutrikuko udalak Deba ibaiaren gaineko zubiaren titularrak dira %50ean, Diputatuen Kontseiluak 2007ko ekainaren 19an hartutako erabakiaren bidez egindako eskualdaketaren ondorioz.

Deba Gilen García alkatearen iritziz, "bi herrietako bizilagunek oso espero duten albistea da hau. Egunerokotasunean, Debako eta Mutrikuko bizilagunek bi udalerrietan egiten dituzte jarduerak. Horregatik, garrantzitsua izan da zubia, konponbide tekniko batekin, oinezkoek gurutzatu ahal izateko denbora tarte horretan. Beraz, obra hau oso garrantzitsua da gure herrikideen egunerokotasunerako. Bizi dugun pandemia-egoera honetan, ona da albiste on hau herritarrei helaraztea".

Harlanduzko zubi hori 1866an eraiki zuten, eta ondare-balio handia du, Donejakue Bideko Monumentu Multzoaren barruan babes bereziko kategoriarekin babestuta baitago. Zubiak bi estribu ditu (E1 Deba aldean eta E2 Mutriku aldean), hiru pilare (P1, P2 eta P3), harrizko hiru ganga eta harriz estalitako hormigoizko ganga bat (Mutrikuko aldean, garai batean metalezko pasabide altxagarri bat).

 

Zubia ez erortzeko, premiazko prozeduraren bidez, Fhecor Ingenieros Consultores enpresari agindu zitzaion Debako itsasadarraren gaineko zubiaren diagnostiko txosten bat eta esku hartzeko premiazko proposamen bat idazteko.  Txosten horretan oinarrituta, eta betiere premiazko prozeduraren barruan, dagokion lehiaketa publikoaren deialdia egin zen, zubia sendotzeko obrak esleitzeko, erabat eror ez zedin.   Obren adjudikazioduns Freyssinet enpresa izan zen. Obren zuzendaritza Fhecor Ingenieros Consultores enpresak egin zuen. Zubiaren egitura bermatzeko beharrezko obrak 2018ko irailean hasi ziren, eta 2019ko martxoan amaitu. Egun horretatik aurrera ireki da oinezkoen pasabidea. 

 

Zubiaren egonkortasuna bermatzeaz gain, proiektuaren premisetako bat bi ertzen arteko komunikazioa bermatzea izan zen. Horretarako, egitura bat eraiki zen, gaur arte mantendu dena eta obra-prozesu berrian ere balioko duena.

 

Urgentziazko esku-hartzearen helburua zubia ez erortzea zenez, zaharberritzeko obrei ekitea falta zen.   2019ko otsailean, FHECOR Ingenieros Consultores SAri esleitu zitzaion Debako itsasadarraren gaineko zubia birgaitzeko egikaritze proiektua idaztea.

2020ko otsailean Deba itsasadarraren gaineko zubia birgaitzeko egikaritze proiektuaren azken bertsioa entregatu zen, Ondare Historiko-Artistikoaren eta Artxiboen Zerbitzuko teknikariek eskatutako azken zuzenketekin.

 

Proiektu honetan Debako zubia osorik birgaitzeko jarduketak definitu eta baloratu dira.  Azkenean, azken proiektua garatzeko hautatu den aukera, funtsean, honako honetan oinarritzen da: larrialdiko jarduketaren lehen fasean instalatutako zinbria mantentzea; obraren zatirik handienean, plataformatik 2. zutabea berriz oinarritzea dagoen erdi-kolapseko egoeran; eta pila horren goiko geometria soilik berregitea. Beraz, ez da guztiz desmuntatuko.

Horretarako, jarduera hauek aurreikusi dira:

• 2. zutabea berriz oinarritzea.
• 2. eta 3. gangak erabat desmuntatzea.
• 2. zutabearen goiko geometria lehengoratzea.
• 2. eta 3. gangak berreraikitzea.
• Lehengoratze jarduketetan, gainera, 1. estribuaren eta 3. zutabearen zimenduak berriz oinarritu behar dira.

Proiektuaren helburua zubi osoaren egonkortasuna bermatzea da bereziki, bai eta zubiaren eta haren ingurunearen instalazioak eta urbanizazioa hobetzea ere, eta hori guztia bi ertzen arteko oinezkoen arteko komunikazioa ahalik eta gehien mantenduz (hori izan da proiektuaren eskakizun garrantzitsuenetako bat).

Proiektu horretan jasotako obrak 2020ko urriaren 19an lizitatu ziren.  Lehiaketa publikoan bost enpresak parte hartu dute. Adjudikazioduna UTE MOYUA-HARRI aldi baterako enpresa elkartea izan da. Amaierako prezioa 2.743.411,38 euro izan da.

Obra egiteko epea 41 astekoa da, eta obrak martxoaren amaieran edo apirilaren hasieran hasiko direla aurreikusten da, kontratua sinatzen denetik (hilabete honen amaieran aurreikusten dena) gehienez ere hilabeteko epea igaro ondoren.