Gipuzkoak 7,5 milioi baino gehiago aktibatu ditu lehiakortasuna eta enplegua bultzatzeko laguntzetan

Gipuzkoako Foru Aldundiak 7,5 milioi eurotik gorako laguntza sorta berri bat onartu du, ehun ekonomikoaren lehiakortasuna indartzeko, enplegu inklusiboagoa sustatzeko eta lurraldeko enpresa eraldaketari ikuspegi integral batetik laguntzeko. 2024-2027 Dirulaguntzen Plan Estrategikoaren barruan, neurri horiek erakusten dute foru erakundeak “konpromiso irmoa duela erantzun eraginkorrak emateko ziurgabetasunak eta lehiakortasunaren presio gero eta handiagoak markatutako testuinguru global baten aurrean, eta apustu egiten duela inbertsioaren, berrikuntzaren eta lankidetzaren alde, garapen ekonomiko eta sozialaren zutabe gisa”. Hala adierazi du Irune Berasaluze bozeramaileak Gobernu Kontseiluaren bileraren osteko agerraldian, Unai Andueza Ekonomia Sustapeneko eta Proiektu Estrategikoetako diputatuarekin batera. Kontseiluaren bilera gaur goizean egin da, hain zuzen, Eskuzaitzetan (Donostia) kokatzen den MUBIL Centerren. Gipuzkoako mugikortasun adimendun eta jasangarriaren erreferentziazko zentroa datorren astelehenean, maiatzak 12, inauguratuko da ofizialki.

Berrikuntza nagusien artean, Enpresak Hazten programa nabarmentzen da, 1,7 milioi eurorekin hornitua, lurraldeko enpresen hazkundeari laguntzea helburu duena, bi jarduera ildoren bidez: fusio eta erosketa prozesuak babestea, enpresa egitura sendoagoak, eraginkorragoak eta lehiakorragoak errazteko; eta negozio lerro berriak irekitzea, merkatu berriak esploratuz edo enpresa ereduak eraldatzera bideratutako dibertsifikazio proiektuak bultzatuz. “Tresna horien bidez, enpresek dimentsioa irabaztea, eraginkortasun operatiboa hobetzea, aukera berriak eskuratzea eta epe luzerako lehiakortasuna indartzea bilatzen da”, Anduezak azaldu duenez.

Enpresak Errotzen programa ere onartu da, 800.000 euroko aurrekontuarekin, Gipuzkoako industria enpresen eta tokiko hornitzaileen arteko hurbileko hornidura kateak indartzeko. Disrupzio logistikoak eta autonomia estrategiko handiagoaren beharrak markatutako ingurune batean, ekimen honek lurralde barruan ekoizpen sare erresilienteagoak, eraginkorragoak eta kolaboratiboagoak indartzearen alde egiten du.

Talentuaren trebakuntza eta garapena dira laguntza sorta berri honen funtsezko beste ardatz bat. Zinekuntza programak, 400.000 euroz hornitua, arautu gabeko prestakuntza sustatuko du ikus-entzunezkoen sektorean. Sektore hori Gipuzkoan sustatu nahi da, euskal kulturaren eta nortasunaren proiekzioan duen paperagatik, baina baita enplegu eta aberastasun orokorrerako duen gaitasunagatik ere. Programa honen helburua da ekoizpen zinematografikoek sortzen duten enplegua lurraldearena izatea. Horretarako, eta aldez aurretik, testuinguru fiskal egokia sortu zen sektore hori Gipuzkoan garatu ahal izateko.

Honekin batera, Igarobide.Tek programak 250.000 euroko aurrekontua du, eta giza kapitalaren gaitasun teknologikoak eta digitalak indartzea ahalbidetuko du, etengabe

eraldatzen ari den lan merkatu batera egokitzen laguntzeko, adimen artifiziala, datuen analisia edo zibersegurtasuna bezalako teknologiek bultzatuta. Anduezak azaldu duenez, “laguntza honek profil profesionalak etengabe teknologikoki eraldatzen ari den enpresa ingurune batera egokitzeko beharrari erantzuten dio, enpresa txiki eta ertainen zailtasun espezifikoei arreta berezia eskainiz”. Egungo langileen trebetasunen % 44 inguruk eguneratzea beharko dute datozen bost urteetan, eraldaketa digitalaren eta teknologia giltzarrien automatizazio gero eta handiagoaren ondorioz – hala nola 4.0 Industria, adimen artifiziala, zibersegurtasuna edo sortzen ari diren teknologiak –. “Gipuzkoa, Europako beste eskualde aurreratu batzuk bezala, kualifikazio teknologiko handiko profesional gehiago erakartzeko eta prestatzeko erronkaren aurrean dago. Behar hori, zailtasun izan beharrean, aukera estrategikoa da gure garapen jasangarria indartzeko eta lurraldearen lehiakortasuna are gehiago handitzeko ”.

Aurrez aipatutako deialdiez gain, Nazioartekotze programa-ren 2025eko ekitaldiari dagokiona ere onartu da, 942.166 eurokoa. Programa honen helburua da Gipuzkoako enpresen kanpo irekiera bultzatzen jarraitzea, nazioarteko merkatuetan duten presentzia eta jarduera sendotzeko eta zabaltzeko. Horretarako, kanpoan produktu berriak merkaturatzea eta merkaturatzea sustatuko da, bai eta herrialdetik kanpo filialak sortzea, zabaltzea edo erostea ere.

Deialdi berri horiekin batera, Gobernu Kontseiluak dagoeneko finkatuta dauden programa estrategikoekin jarraitzea onartu du, hala nola Elkar-EKIN Lanean, zeinak 2,6 milioi euro izango dituen 2025ean, baztertuta dauden edo baztertuta geratzeko arriskuan dauden pertsonen gizarteratzea eta laneratzea sustatzeko, ibilbide pertsonalizatuen bidez, edo Datekin programa, 860.000 euroko zuzkidurarekin, enpresetan datuen erabilera estrategikoa sustatzeko, lehiakortasuna, eraginkortasuna eta erabakiak hartzea hobetzeko tresna gisa.

Neurri horiek guztiak laguntzen katalogo global baten parte dira, eta 31 milioi euro baino gehiago mobilizatuko ditu urte honetan zehar Aldundiak, Gipuzkoako ehun ekonomikoa hainbat esparrutatik indartzeko diseinatutako 39 programaren bidez: ekintzailetza, berrikuntza, digitalizazioa, nazioartekotzea, jasangarritasuna, talentua, lurralde kohesioa eta kalitatezko enplegua. Programa horien birdiseinuarekin batera, sarbide-, izapidetze- eta kudeaketa-prozesuak sinplifikatu dira, enpresek errazago erabil ditzaten eta horiek garatzeko tresna benetan eraginkorrak izan daitezen.

Enpresen egoerari buruzko hileko txostena

Ogasun eta Finantza Departamentuak Gipuzkoako ekonomiaren bilakaerari buruz egindako hileko txostenak egiaztatzen du enpresek portaera ona izan dutela 2025eko martxoan. Salmenta guztiak +%15,0 hazi ziren aurreko urteko hil beraren aldean, barne-salmentek (+%12,8) eta esportazioek bultzatuta, +%18,7. Inportazioak ere nabarmen gehitu ziren (+%14,7).

Kanpo-merkataritzaren dinamismoa batez ere ingurune komunitariotik kanpo nabari da: Europar Batasuneko herrialdeetarako esportazioak +%10,5 hazi ziren, eta Europar Batasunetik kanpoko herrialdeetarakoak, berriz, ia hiru aldiz gehiago (+%27,7).

Irune Berasaluze foru bozeramaileak azpimarratu duenez, “Gipuzkoako ekonomia martxan ikusten ari gara, ekoizpen sare indartsu eta dinamiko batekin. Salmenten hazkundeak, gure mugen barruan zein kanpoan, eta bereziki EBtik kanpo, erakusten du gure enpresek nazioarteko merkatuetan arrakastaz posizionatzen badakitela ”.

Gainera, enpleguak zifra positiboetan jarraitu zuen, soldatapekoen kopurua +%0,5 igo baitzen, eta soldatek oso bilakaera positiboa erakusten jarraitu zuten, urte arteko +%5,9ko hazkundearekin.

Datu horiek urteko lehen hiruhilekoaren balantze oso positiboa ekarri dute. Urtarriletik martxora bitartean, salmenta guztiak +%7,2 igo ziren, eta emaitza onak izan ziren, bai barne merkatuan (+%7,3), bai kanpoan (+%6,9). Sektoreka, industria (+%7,5) eta zerbitzuak (+%7,1) nabarmentzen dira, baina eraikuntzak ere aurrerapenak izan zituen (+%2,3). Lan arloan, enplegua +%1,0 igo zen lehen hiruhilekoan, eta soldatak +%6,1.

Berasaluzeren ustez, “enpleguari eustea eta soldatak igotzea albiste ona dira familientzat eta gizarte osoarentzat. Datu horiek gure enpresen egokitzeko gaitasuna eta sendotasuna bermatzen dute, ziurgabetasunak sakonki markatutako testuinguru global baten aurrean ”.

Adinberri zentroko obren aldi baterako gelditzea

Gipuzkoako Foru Aldundiak erabaki du aldi baterako geraraztea Eraikuntza Birgaikuntza Artapena enpresarekin, Pasaiako Adinberri zentroaren obren esleipendunarekin duen kontratua, harik eta orubearen zati batean detektatutako kutsatutako lurzoruak kentzeko eta kudeatzeko beharrezko prozedura amaitzen den arte. Hori beharrezkoa da lanekin jarraitzeko. Irune Berasaluze Aldundiko bozeramaileak azaldu duenez, "Aldundia Eusko Jaurlaritzarekin lanean ari da, Ingurumen Sailaren eta Osalanen bitartez, detektatutako lurzoru kutsatua kentzeko prozedura eguneratu bat ezartzeko".

Zentro aitzindari horren obrak, Aldundiak azken hamarkadan egindako inbertsio garrantzitsuenetako bat, 2023ko uztailean hasi ziren. Hasieratik, eta obra Hospitalilloko kaian zegoenez, Pasaiako portuan bertan, balizko lurzoru kutsatuak detektatzeko zundaketak egin ziren, eta hori jatorrizko kontratuan jasota dago. 2023aren amaieran, kaltetutako lurra erretiratzen hasi ziren, segurtasun neurriei zorrotz jarraituz. Airearen neurketak ere egin ziren, denak emaitza negatiboekin.

Indusketa-fasean, uste baino hondakin kutsatzaile gehiago aurkitu ziren, eta, ondorioz, lan espezifiko horiek gelditu egin behar izan ziren. Bitartean, beste lan batzuetan ere aurrera egin zen, hala nola hormigoiztatzean, harik eta ezinezkoa izan den arte indusketarekin material kutsatua kendu gabe jarraitzea. Horregatik, enpresa esleipendunak formalki eskatu zuen kontratua aldi baterako etetea, prozedura berriaren zain.

Berasaluzek azpimarratu duenez, "langileen eta bizilagunen osasuna ez da inoiz arriskuan jarri. Jarduketa guztiak agintari eskudunek agindutako prebentzio neurriei jarraituz egin dira", eta gaineratu duenez, "hilabete honen amaieran obrei berriro ekin ahal izatea da aurreikuspena ".

Adinberri zentroak, Etorkizuna Eraikiz ekimenaren barruan bultzatua, 124 egoitza-plaza, 18 tutoretzapeko apartamentu eta eguneko zentro bat eskainiko ditu. Gainera, berrikuntza sozial eta teknologikorako gune bat ere izango du, baita auzotarrei irekitako plaza bat ere. Aurreikuspenen arabera, 2027ko amaieratik 2028ko hasierara bitartean amaituko da, eta zuzeneko eta zeharkako 400 lanpostu inguru sortzea espero da, Gipuzkoan zaintza eredu berriaren erreferente gisa finkatuta.