Jaitzubian lehengoratze ekologikoko lanak egiten hasi da Gipuzkoako Foru Aldundia Txingudiko paduretan

Gipuzkoako Foru Aldundia Txingudiko padurak ekologikoki lehengoratzeko lanak egiten hasi da, Bidasoako estuarioan. Proiektuaren helburua da Jaitzubia inguruan 2,5 hektarea berreskuratzea, gaur egun marea-fluxuaren sarrera naturala mugatzen duten lezoi eta egitura artifizialak ezabatuz. Lehengoratze lanak hilabete honetan hasi dira eta udazken honetan amaitzea aurreikusten da. Esku-hartze honen bidez, estuarioko zona horretako mareen dinamika naturala berrezarri nahi da, gatz-padurako ekosistema horien bereizgarri diren uholde eta drainatze prozesuak erraztuz.

Foru Aldundiak balio ekologiko handiko hezeguneak leheneratzeko eta kontserbatzeko duen estrategiaren barruan kokatzen da proiektua. Foru erakundeak biodibertsitatea babesteko eta klima aldaketara egokitzeko duen konpromisoari erantzuten dio, tenperaturen igoera, itsas mailaren igoera eta muturreko fenomeno meteorologikoen areagotzea bezalako mehatxuen aurrean.

Eider Mendoza diputatu nagusia inguru horretan egiten ari diren lanak gertutik ezagutzera hurbildu da gaur goizean, Xabier Arruti Lurralde Oreka Berdeko diputatuarekin batera. Mendozak nabarmendu duenez, “gure ingurune naturala zaintzeak, birsortzeak eta babesteak, Gipuzkoako lurraldearen oreka berdea zaintzeak, gure ongizate integrala zaintzea ere esan nahi du”. Gaineratu duenez, Jaitzubian aurreikusitako ekintzen bidez, padura-eremu horretan galdutako “oreka berreskuratzen” saiatuko gara, eta hori “ekarpen garrantzitsua” izango da eremuko kontserbazioaren eta biodibertsitatearen ikuspegitik.

Era berean, Mendozak Jaitzubiaren moduko espazioak berreskuratzearen garrantzia nabarmendu du, “klima aldaketaren eta itsas mailaren igoeraren aurkako erresilientziaren” ikuspegitik duten “garrantziagatik”. “Zalantzarik gabe, horrelako jarduketek zonako uholde-arriskua murrizten laguntzen dute. Espazio horretan jatorrizko ur fluxuak berreskuratzea, beraz, etorkizuneko ur goraldien aurrean erantzuna prebenitzen eta hobetzen lagunduko du ”, adierazi du.

Bidasoa ibaiaren estuarioan dauden Txingudiko padurak Natura 2000 Sarekoak dira, hau da, gune babestuen Europako sarekoak. Enklabe hau Kontserbazio Bereziko Eremuaren barruan dago, eta Hegaztientzako Babes Bereziko Eremu izendatu da, lurraldean ezaugarri horiek dituen espazio bakarra. Era berean, nazioartean Hegaztientzako Nazioarteko Garrantziko Eremu eta Nazioarteko Garrantziko Hezegune gisa aitortuta dago. 

Proiektuaren barruan aurreikusitako jarduketei esker, klima-aldaketa bezalako mehatxuen aurrean zona erresilientzian laguntzeaz gain, giza jatorriko aldaketa historikoen ondorioak zuzenduz, lezkadia — Natura 2000 Sarearen barruan lehentasunezko kontserbazioa duen Batasunaren intereseko habitata — berrezarri ahal izango da, bai eta estuarioaren konektibitate ekologikoa hobetu ere, mareen fluxuari lotutako organismoen sarrera eta irteera erraztuz.

Ekintza horiek indartu egingo dute Txingudik hegazti migratzaileak kontserbatzeko duen zeregina, Hegaztien Zuzentarauaren eta Ramsar bezalako hitzarmenen esparruan nazioartean hartutako konpromisoekin bat etorriz. Hegaztiak dira fauna-talde nabarmenena, Txingudin 250 hegazti espezie baino gehiago aipatu baitira. Kopuru horretan sartzen dira hegazti egoiliarrak, migratzaileak (pasoan) eta negutarrak: mokozabalak, anatidoak, hegazti limikolak, eta abar. Baina hegaztiak ez dira soilik onuragarriak izango: igarabak duela gutxi berriro kolonizatu du eremua, mende erdi baino gehiago eta gero. Padurako eremu hori lehengoratzeak nabarmen lagunduko du horiek guztiak babesten eta kontserbatzen.

Proiektuaren barruan egin beharreko lanak

Datozen hilabeteetan garatuko diren zeregin nagusiak lur-mugimenduak egitea izango da, gaur egun marea-dinamika naturala eteten duten lezoiak kenduz. Aldi berean, hondakinak garbitzeko lanak egingo dira, eta horietako batzuk arriskutsuak izango dira, hala nola uralita-hondarrak, abandonatutako erregai-deposituak, trailer baten hondarrak, erabiltzen ez den itsasontzi bat, besteak beste. Era berean, belar-sastrakak kendu eta banbuzko kanaberak kenduko dira, hau zonaldean dagoen espezie exotiko inbaditzailea izanik. Era berean, padura ekologikoki lehengoratzeko landaketak egingo dira.

Jarduera hori itsas biodibertsitatea kontserbatzeko funtsekin finantzatzen da, Suspertze, Eraldatze eta Erresilientzia Planaren esparruan, Europar Batasunak-Next Generation EU erakundeak finantzatuta. Inbertsioa 785.471 eurokoa da, eta Eusko Jaurlaritzak Gipuzkoako Foru Aldundiari transferitu dizkio, erakunde hori arduratzen baita inguru horretan leheneratze-lanak egiteaz.

LIFE Humedales

Lan horiez gain, Gipuzkoako Foru Aldundiak jarduera berriak egitea aurreikusten du, padurako eremu berriak ekologikoki lehengoratzeko. Ildo horretan, Europar Batasunak LIFE Humedales (Hezeguneak) proiektua onartu berri du, Gipuzkoako Foru Aldundiak beste administrazio eta erakunde laguntzaile batzuekin batera garatua, “2030eko Hezeguneen Plan Estrategikoa”-ren esparruan. Proiektu horrek 1.400.000 euroko inbertsioa ekarriko du Gipuzkoan balio ekologiko handiko hezeguneak lehengoratzeko.

Lehengoratzeko planteatutako eremua Jaitzubiako San Pablo padura da, gaur aurkeztuko den leheneratze-lanetik metro gutxira. Gaur egun, mareetatik isolatutako espazio bat da, lezoi perimetral baten bidez, eta drainatze-sistemekin hornituta dago, euri-ura husteko. Paduraren dinamika naturala berreskuratzea, habitatak hobetzea eta biodibertsitatea sustatzea da helburua, iraunkortasun irizpideekin.

Ekimen horrek hezeguneak kontserbatzearen aldeko apustu irmoa egiten du, eta Gipuzkoak biodibertsitatearen eta lehengoratze ekologikoaren arloan Europak dituen helburuekin duen konpromisoa indartzen du, lurraldearen lurralde oreka berdea bermatzeko, herritarren mesedetan.