Gipuzkoak ‘Ideiak' herritarren proiektuen deialdi berria abiarazi du, Iparraldearekin lankidetza indartzen jarraitzeko

Gobernu Kontseiluak Ideiak 2025 – Mugaz gaindiko herritar-proiektuak izeneko deialdia onartu du gaur. Ekimen horren helburua da 2022tik mugako bi aldeetako erakundeen eta herritarren arteko lankidetza indartzea, urtero Gipuzkoaren eta Lapurdiren, Nafarroa Beherearen eta Zuberoaren artean ongizatea, kultura eta kohesio soziala sustatuko duten proiektu bateratuen alde eginez.

Edizio berri honetan, Ideiak programak aurrerapauso bat ematen du eta laguntzen deialdi bihurtzen da, aurreko edizioetan erabilitako proiektuen bozketa sistema atzean utzita. Horrekin, “elkarteei eta kolektiboei protagonismo eta ekimen handiagoa eman nahi zaie, mugaz gaindiko eremuan lotura sendo eta iraunkorrak eraikitzerako orduan duten funtsezko zeregina aitortuz”, Irune Berasaluze foru bozeramaileak azaldu duenez.

Deialdiak 150.000 euroko zuzkidura ekonomikoa izango du berriro, eta proiektu bakoitzeko 20.000 eurorainoko laguntzak aurreikusten ditu. Proposamenak Gipuzkoako eta Pirinio Atlantikoetako eragileek batera aurkeztu beharko dituzte, edo mugaren bi aldeetako kideak izan beharko dituzte taldean, Hego eta Ipar Euskal Herriko elkarte sarearen dinamismoa eta lankidetza indartzen jarraitu nahi baita. Edizio honetako proiektuen hautaketa Aldundiko ebaluazio batzorde batek egingo du, eta Pirinio Atlantikoetako departamentuko adituek ere parte hartuko dute.

Gobernantzako diputatu Irune Berasaluzek nabarmendu duenez, deialdi horrek aukera emango du “gure lurraldean ongizatea, kultura eta gizarte ekintza sustatzeko proposamenak gauzatzen jarraitzeko, bi aldeetako herritarren arteko loturak estutuz”. Berasaluzeren hitzetan, “aurreko edizioek baieztatu dute ongizatean sakontzeko, gure kultura eta hizkuntza bultzatzeko eta gure paisaia eta lurraldea zaintzeko interes komuna dugula”. Era berean, azpimarratu du programak “ideia berritzaileak eta bereziak” jartzen dituela abian, “lankidetzari esker pertsonen eta lurraldeen ongizatea hobetu nahi dutenak”.

2022an sortu zenetik, Ideiak ekimenak 26 proiektu babestu ditu guztira, eta urtean 150.000 euroko inbertsioa egin du. 2024an, zortzi ekimenek finantzaketa jaso zuten mugaz gaindiko aurrekontu parte hartzaileen esparruan.

Bidegorriak Debagoienean eta Urolan 

Bestalde, Gobernu Kontseiluak argi berdea eman dio Debagoienan eta Urolan bidegorri zatiak birgaitzeko bi proiekturen lizitazioari. Aurreikusitako inbertsioa, orotara, 999.987 eurokoa da (BEZa barne), eta gauzatzeko epeak 16 eta 19 astekoak dira, hurrenez hurren.

Debagoienaren kasuan, 4. ibilbidearen hiru tartetan esku hartuko da: Soraluze – Bergara, Bergara – Elorregi eta Aretxabaleta – Eskoriatza. Proiektuak 380.219,66 euroko lizitazio-aurrekontua du, eta bizikletentzako eta oinezkoentzako bidearen berrikuntza integrala jasotzen du. Jarduketa nabarmenena zoladura hobetzea izango da, gainazala sakon garbituz eta akabera hondatuak tratatuz, hala nola pitzadurak, hondoratzeak eta muinoak. Bereziki degradatutako eremuetan, aglomeratua birjartzea eta hormigoi armatuzko 20 cm-ko zolata bat egitea planteatzen da, oinarria indartzeko. Era berean, barandak hobeto eustea, drainatze-sistemak egitea eta zoruak berritzea lorategi-eremuetan. Gainera, seinale horizontalak berriz margotuko dira, eta hobetu egingo dira beharrezkoa den lekuetan.

Bestalde, Urola bailarako 5. ibilbidean, Azkoitia eta Urretxu arteko bidegorria hobetuko da, 20,810 eta 31,741 kilometroen artean. Bigarren proiektu honek 619.767,75 euroko lizitaziorako oinarrizko aurrekontua du. Zoladuraren hobekuntza izango da, halaber, jarduketaren ardatz nagusia, bai eremu higatuetan zementu bidez egonkortuz, bai aldapa handiko zatietan asfaltozko aglomeratu berri baten bidez, gainazalean euri-ura dagoela. Gainera, 19 tuneletan eta 16 pasabidetan jardungo da, hezetasun arazoak xafla iragazgaitzekin konponduz eta dilatazio junturak jarriz arrakala berriak saihesteko. Drainatzea ere indartuko da azaleko ura behar bezala bideratzeko, baita zorua behar den lekuan berritzeko ere. Aurreko kasuan bezala, seinaleztapen horizontala berriz pintatzea eta hobetzea aurreikusten da.

Maltzagako bidezubia birgaitzea (AP-1)

Gainera, Foru Aldundiak esleitu egin ditu Maltzagan AP-1 eta AP-8 autobideak Behobiarako noranzkoan lotzen dituen bidezubi estradosatua (habeak eta eusteko kableak konbinatzen dituen egitura) birgaitzeko lanak, 5.521.000 euroko aurrekontuarekin (gehi BEZa) eta 25 hilabeteko egikaritze-epearekin.

Berritzeak barne hartuko ditu kanpoko aurretentsioko kableak ordezkatzea, egituraren iraunkortasuna hobetzea eta monitorizazio-sistema bat instalatzea. Obrak egiteko ez da beharrezkoa izango zirkulazioa etetea, eta trafiko fluxua mantenduko da bai zubian, baita hirugarren baoaren azpitik gurutzatzen den N-634 errepidean, trenen zirkulazioan eta lehen baoaren azpiko bidegorrian ere.

Jarduketa jakin batzuetan, trafikoa bypass baten bidez desbideratuko da kontrako galtzadan, eta desbideratzeak aldez aurretik jakinaraziko dira.

Irune Berasaluzek azaldu duenez, proiektuaren helburua da “tona askoko trafikorako eta ibilbide luzeko joan-etorrietarako funtsezko azpiegitura hori berritzea eta indartzea, haren segurtasuna eta iraunkortasuna hobetuz”. Berasaluzeren hitzetan, “birgaitze sakona” da: kanpoko kableak ordeztuko dira eta biaduktuaren portaera denbora errealean monitorizatuko duen sistema bat instalatuko da. Zubi horrek 150 metroko luzera eta hiru bao ditu, eta Gipuzkoako bi autobide nagusiak lotzen dituen korapilo estrategiko baten parte da 

Ohorezko soka-dantza larunbatean Tolosan

Gipuzkoak ekitaldi instituzional berezia egingo du uztailaren 5ean, larunbata, Tolosan, lurraldearen izenaren aipamen zaharrenaren milagarren urteurrena dela eta. Gipuzkoako Foru Aldundiak Tolosako Udalarekin elkarlanean antolatu duen hitzorduaren ardatz nagusia Euskal Herria plazan egingo den ohorezko soka-dantza izango da.

Parte hartzaileen artean, Eider Mendoza diputatu nagusia, Xabier Ezeizabarrena Batzar Nagusietako presidentea, Andu Martinez de Rituerto Tolosako alkatea eta Gipuzkoako gainerako udalerrietako alkateak egongo dira, guztiak ere komunitatearen ordezkari hautetsi gisa protokolozko dantza tradizional honekin bat egitera gonbidatuak. Ekitaldi hau Gipuzkoa komunitate kohesionatu gisa identifikatzen duten balioen adierazpen sinboliko gisa kokatzen da: berdintasuna, lankidetza, tradizioekiko errespetua eta kide izatearen sentimendua.

Foru bozeramaileak herritarrak animatu ditu hitzordu horretan “parte hartzera eta gozatzera”, eta azpimarratu du Gipuzkoa “balio komunitario oso errotuak dituen lurraldea dela, solidarioa, berdintasunezkoa, berritzailea, desberdintasunen gainetik antolatzeko gai dena”. Bere hitzetan, “efemeride historiko horrek adierazten du duela mila urte komunitate gisa existitzen ginela. Eta gaur egun ere, balio horietatik abiatuta, gure ongizatea eta bizitzeko modua eraikitzen jarraitzen dugu ”.

Uztailaren 5eko soka-dantza historian lehen aldiz batuko dira Gipuzkoako alkate guztiak agintari-dantza hau dantzatzeko, lurralde osoa lotzen duen erakunde-loturaren adierazpen kolektibo batean.