Karraskarien erasoa
Karraskarien erasoa jasan duen protokolo baten zaharberritzea
- 162
Hainbat faktore biologiko daude euskarri dokumentalak honda ditzaketenak: onddoak, bakterioak, intsektuak, karraskariak edo hegaztiak. Bideoan ikusten dugun 1621eko protokolo honek karraskarien erasoa jasan du, paperezko dokumentuetan ohiko bionarriadura bat, materialaren eta sostengatzen duen informazioaren galera eragiten duena.
Karraskariak zelulosa digeritzeko gai dira paperez elikatu daitezkelako, baina nahiago izaten dute paper-hostoak erabili beren habiak eraikitzeko, habitat eroso eta beroa sortuz, euskarri galera handiak eraginez. Bere gernuak ere euskarria hondatu dezake.
Informazio galera, konponezina dena, materiala galtzeagatik euskarria ahultzeari gehitzen zaio. Galera berririk sortu gabe manipulatu ahal izateko euskarriaren erresistentzia mekanikoa eta osotasuna itzultzearren, dokumentua materialki leheneratu da.
Euskarria leheneratzean, paper berria aplikatzen da jatorrizkoa galdu den lekuetan.
Tratamendu hori egiteko, hainbat metodologia erabil daitezke, kasu bakoitzaren arabera. Kasu honetan, eskuzko leheneratzea egitea erabaki zen: paper-zati berri bat itsatsi zen galeraren forma berarekin, jatorrizkoaren eta txertoaren arteko lotura-eremua ahalik eta txikiena izanik, dokumentua ez inbaditzeko. Metodo honen abantaila nagusia, oso neketsua izan arren, liburuaren gorputza desmuntatu gabe aplikatzeko aukera eta ur-bainuaren saihestea da, materia berriaren aplikazio oso kontrolatua izateaz gain. Horrek errespetuzko sistema sortzen du jatorrizko obrarekiko.