Kontsumitzaileen % 62k kalitate gorenekoak eta osasungarriak diren elikadura produktuen aldeko autua egiten dute. Nabarmentzekoa da pertsonen ongizatean eta kontzientzian elikaduraren orekak hartu duen garrantzia.
Baina kontzientzia berdinarekin neurtzen al dugu elikagai horien atzetik dagoen baserritarraren lana eta bizimodua? Zenbateraino ezagutzen dugu?
Hiri eta landa eremuen ongizate ikuspegiak partekatu eta eztabaidatzeko asmoz antolatu dugu aurten ere hirugarren aldiz, GURE LURRA Kongresua. Baserritarren eta hiritarren arteko topagunea.
Eta horretarako, bertako zein kanpoko esperientziak aztertuko ditugu adituen, baserritarren, eta hiritarren hitzaldi eta solasaldietan, baita publikoaren parte hartzearekin ere.
Pertsonen ongizateari buruz hitz egiten dugunean hizpide ditugulako elikaduraren oreka, elikagaien balio kateko eragileen konpromisoa, baserritar eta hiritar bizimoduen elkar ezagutza eta ulermena, eta ingurumenaren oreka.
Jesus Calleja mendi eta abenturazale profesionala bere zaletasunak telebistara eramateagatik egin da ezaguna. 2015a geroztik ordea landa eremuko herri txiki eta bertako biztanleen errealitate anitzak balioan jartzen dihardu “Volando voy” programaren eskutik. Ondo ezagutzen ditu landa eremu desberdinak eta bere ibilbidean ezagutu dituen altxorrei buruz jardungo digu dibulgatzaile leondarrak.
Informazio gehiago
Aitor Sanchez dietista-nutrizionista, elikadura teknologoa, ikerlaria eta formatzailea da. “Mi dieta cojea” liburuaren egilea izateaz gain, dibulgazio zientifikoan buru belarri dihardu Estatu mailako hedabide nagusietan, sare sozialetan, eta dibulgazio plataformetan. Hitzaldi honekin, iragarkietatik datorren elikadura gomendio interesatuaren artaldetik aldendu eta begiak irekitzera gonbidatuko gaitu.
Informazio gehiago
Elikadura ohituren inguruan, hainbat adituren bitartez, gaur egungo elikadura joerez, kontsumitzaileen profil ezberdinez eta merkatuaren eskaintza ezberdinez hitz egingo da. Elikadura joerak etengabe aldatzen eta berritzen diren garaiak bizi ditugu. Kontsumitzaile profil berriekin, merkatuaren eskaintza ustezko elikadura osasungarri baterantz mugitu dela dirudi. Sare sozialak elikadura joera eta moda berriez gainezka daude: healthy, bio, realfoody, vegy…., Gure baserri eta natura baliabideetan oinarritzen den kultura gastronomikoaren esentzia galtzen ari al gara moda berri hauekin? Jatorrira bueltako kontzientzia baten aurrean aurkitzen gara? Gai hauetaz eta elikadura ohiturei lotutako beste hainbatez jardungo dugu bertako eta atzerriko adituekin solasean.
Parte hartzaileak:
ORAITZ GARCIA – Kazetari Gastronomikoa Diario Vascon.
EDURNE MAIZ – Nortasun, Ebaluaketa eta Tratamendu Psikologikoetako UPV/EHUko irakaslea.
AIZPEA OIHANEDER – Donostiako Xarma jatetxeko jabe eta sukaldaria.
GORKA RICO eta JAVI RIVERO – Tolosako AMA Tabernako jabe eta sukaldariak.
IRATXE CASADO - Mahi-Mahi by Askora proiektuko arduraduna.
Baserritarren eta sukaldarien arteko harremana aztertu du Igor Arabaolazak 2019ko azken Zinemaldian aurkeztu duen “Zer jan hura izan” dokumentalean. Gure baserrietako bizimoduaz, jasangarritasunaz, belaunaldi aldaketaz eta baratza eta animaliekin daukagun harremanaz daukan jakin-mina islatu du bere azken lanean. Dokumentalaren ekoizpen prozesuaren esperientzia partekatuko digu eta dokumentalaren lagin bat ere ikusteko aukera izango dugu.
Informazio gehiago
Egunean egingo diren tailer didaktiko bateko partaideen azalpena egingo da ekitaldian. Txikienek, beren esperientziaren inguruan hitz egingo dute zer ikasi duten eta zer nolako esperientzia bizi izan duten adieraziz.
Euskal Herriko nekazal ekosistema produktiboa kalitatezko produktuak ekoizteagatik bereizten da, bereziki bertako bezeroarentzako. Merkatu berean ordea urrutiko jatorri eta prezio anitzeko produktuak merkaturatzen dira, lehia areagotuz. Testuinguru honetan prezioaren portaerak, bai produktuaren azken salmentakoak zein balio katean atzeraka eginda ekoizleari geratzen zaionak, berebiziko garrantzia hartu du baserritarren errentan eta azken bezeroaren poltsikoan daukan eraginagatik.
Elikagaien ekoizpen, eraldaketa, merkaturatze, eta Horeca sektoreko eragileekin eztabaidatuko dugu Gipuzkoako lehen sektorearen egonkortasunean balio kateko eragileek daukaten erantzukizunari buruz besteak beste.
Parte hartzaileak:
ASUN BASTIDA – Eroskiko ordezkaria, Produktu Lokalaren Estrategiaren Garapena.
AITOR ZARRAGA – Carrefoureko ordezkaria, Elikagaien Erosketa Arduraduna Euskal Herrian.
INÉS MENDEZ – Uvescoko ordezkaria, Produktu Lokalaren Garapenaren Arduraduna.
UNAI IGARZABAL – Harakai Urkaiko Zuzendaria.
UNAI AGIRRE – Euskal Sagardo Jatorri Izendapenaren Zuzendaria.
MARI JOSE MURUA - Lumagorriko Zuzendaria.
Zalantzarik gabe, sare sozialetako artzainik ezagunena da Nel Cañedo asturiarra. Lagun artean grabatutako humorezko lehen bideo batek Youtube-n izandako arrakastaz ohartu eta herri txikien eta nekazal bizimoduaren arazoak humorez aldarrikatzeari ekin zion, batez ere, landa eremuan baserritar eta hiritarren arteko elkarbizitzari dagozkionak.
Informazio gehiagoBaserri ustiapenetatik bizi direnen kopurua jaisten doa urtetik urtera. Elikagaien ekoizpenean gure herriak daukan burujabetza gaitasuna murrizten ari da. Egoera hori ekidin asmoz, sektoreak eta erakunde publikoek elkarlanean sustapen eta laguntza programa desberdinak jarri dituzte martxan belaunaldi aldaketa bermatzeko. Oraindik orain, ordea, baserria ogibidetzat aukeratu eta aurrera egiten dutenen kopurua, hasi eta bidean porrot egin dutenen parean dago. Zeintzuk dira egoera horri buelta emateko ukitu behar diren palankak? Zer ekoizpen lehenetsi elikadura burujabetza baldin bada helburu? Baserriaren aldeko hautua egin duten gazteen esperientziak ezagutu eta ikuspegi desberdinetan sakontzeko aukera izango dugu: komunikazioa, ekologia, negozio ereduak…
Testigantza ezberdinen bitartez, Euskal Herrian dauden ekoizpen eredu ezberdinen inguruan hitz egingo da.
Parte hartzaileak:
VANESA BARRIUSO – Basitegi baserria.
ESTEBAN ATXA – Euskaberreko Zuzendaria.
AMAIA ODRIOZOLA – Karabeleko, Nekazaritza Ekologikoa.
IÑAKI GARCÍA – Barazki bizidunak.
UXUNE AREITZAGA – Mahastizaina.
IBAN SABALZA – Blaseneako Mintegi Ekologikoa.
JUAN RAMON IBARBIA – Gipuzkoako Foru Aldundiko abeltzantza aerbitzuko arduradun ohia.
Silvestre García de Jalón, gaur egun, doktoratu osteko ikerlari dago Basque Centre for Climate Change (BC3) zentroan. Silvestre, baso ingeniaria eta nekazaritza ingeniaria da Madrilgo Unibertsitate Politeknikoan (UPM). Master bat eta doktoretza bat ditu Nekazaritza Ekonomian eta Natur Baliabideetan, UPMn. Bere doktoretza tesiak Nekazaritza Ingeniarien Goi Eskolaren Doktoretza Tesien Sari Berezia jaso zuen. Bere ikerketaren ardatza da ingurumen, ekonomia eta gizarte zerbitzuak modelizatzea, esku-hartze politikoek basogintzaren eta nekazaritzaren kudeaketan duten eragina ebaluatzeko. Aurretik, lanean aritu da, doktoratu osteko gisa, Estatu Batuetako Purdue Unibertsitateko Baso Departamentuan eta Erresuma Batuko Cranfield Unibertsitatean. Europako Batzordearen zenbait proiektutan parte hartu du eta 30 artikulu baino gehiago argitaratu ditu aldizkari zientifikoetan, eta horietako 12ren buru izan zen. Zerbitzu ekosistemikoen hainbat eredu matematiko garatu ditu, eta bi liburutegi argitaratu ditu R softwarean.
Zientzia Biologikoetan doktorea da Euskal Herriko Unibertsitatean. Gaur egun, ikerketa irakaslea da, Ramón y Cajal ikerlaria eta nekazaritza eta klima aldaketaren alorreko koordinatzailea Basque Centre For Climate Change (BC3) zentroan, 2009. urteaz geroztik. Aurretik, ikerlaria izan da Erresuma Batuko Institute of Grassland and Environmental Research Institutuan (gaur egun Rothamsted Research) (2002-2009), NEIKER Institutuan (Derio, Bizkaia) eta Herbehereetako Wageningen hiriko AB-DLO institutuan (1997-2002).
Aditua da nekazaritza eta abeltzaintza alorrean, sektore horiek nola eragiten duten berotegi efektuko gasen emisioan, ziklo biogeokimikoetan eta beste ingurumen inpaktu batzuetan, aintzat hartuta sektore horiek klima aldaketaren inguruan duten egokitzapenean. Simulazio matematikoen ereduak garatzen ditu, klima arintzeko neurriak aztertzeko, abeltzaintza sistemetan, larreetan, laborantzan eta nekazaritzako hondakin organikoen kudeaketan.
Informazio gehiago
Lehen sektorearen erronkarik handiena da bere garrantzia gaur egungo gizarteari helaraztea. Eta gure haurrak etorkizuna direla jakinik, ezinbestekoa da mezua argi iristen zaiela ziurtatzea.
Etxeko txikiek natura errespetatzen, aintzat hartzen eta beraren onurak barneratzen ikas dezaten tailer didaktiko bat eskainiko diegu. Landuko direnak dira, besteak beste, paisaia garbiak, elikadura osasuntsua edota CO2 isurtze murriztapenaren inguruko gaiak.
Egunean zehar, Donostiako hainbat ikastetxetako neska-mutilak izango ditugu ikusle.