Artxibo-ikerketa orain 50 urte |
La investigación de archivo hace 50 años |
-1- Azpeitiko Udal eskribautzan sortutako notario-eskriturak 1551. eta 1552. urteen artean |
-1- Conjunto de protocolos notariales procedentes de Azpeitia y producidos entre 1551 y 1552 |
-2- 1978 inguruan artxiboko ikertzaileek erabiltzen zituzten altzariak eta lanerako materiala |
-2- Mobiliario y material de trabajo que utilizaban los investigadores del archivo alrededor de 1978 |
-3- Oñatiko Protokoloen 1978ko artxiboko giroko irudiak, Kanadako telebista-kate bateko San Juan itsasontziaren aztarna hondatuaren aurkikuntzari buruzko erreportaje batetik hartuak. |
-3- Imágenes de ambiente del archivo de Protocolos de Oñati en 1978, tomadas de un reportaje sobre el descubrimiento del pecio de la nao San Juan de una cadena de televisión de Canadá. |
Ikerketaren abiapuntua |
El punto de partida de la investigación |
-4- 1554-10-08. Orio
Itsasontzia Pasaiatik abiatu zen Ternuara bidean eta behin hara iritsita, Labeeta portuan zegoela, DonibaneLohizune, Miarritze eta Capbretongo hamahiru ontzik harrapatu egin zuten, beste hiru itsasontzi gipuzkoarrekin batera, nahiz eta etsaiaren aurka 'su eta gar, lurrez nahiz itsasoz' borrokatu. |
-4- 1554-10-08. Orio Información testimonial promovida por Juan de Hechabe y Juanes de Ylumbe, vecinos de Orio, para cobrar los seguros de su galeón 'Bárbara' firmados en Bilbao y el de Magdalena de Lerchundi, vecina de Zarautz, y el de Juan de Aguirre, vecino de Markina, por habérsela tomado los franceses mientras estaba cazando ballenas en Terranova. El barco salió de Pasaia rumbo a Terranova y una vez allí, estando en el puerto de Los Hornos, trece naos de San Juan de Luz, Biarritz y Capbreton apresaron el barco junto a otras tres naos guipuzcoanas, a pesar de haberles hecho 'guerra a fuego y a sangre, por mar y por tierra'. |
-5- ‘Los protocolos guipuzcoanos: reseña e índices / [Fausto Arocena]. San Sebastián: Diputación de Guipúzcoa, 1947.’ 1947. Gipuzkoan kontserbatzen ziren protokoloen zerrenda |
-5- ‘Los protocolos guipuzcoanos: reseña e índices / [Fausto Arocena]. San Sebastián: Diputación de Guipúzcoa, 1947.’ Relación de los protocolos notariales de Gipuzkoa en 1947 |
-6- 1549-03-27 Gregorio galeoiko kapitaina da eta Ternuara arrantzan egitera joango da. |
-6- AHPG-GPAH 1/2575, G:25r-26v Fenecimiento de cuentas otorgado entre Gregorio de Curucelaegui, vecino de Mutriku, y Andrés López de Ormaechea, relativo a la compañía que formaron para fletar el galeón 'La Madalena'. Gregorio es el capitán del galeón, y van a la pesca a Terranova. |
Lehen aztarnak: lekuak, pertsonak,… |
Las primeras pistas: lugares, personas,... |
-7- (f) 1580-03-27, Pasajes Ahalordea, Bidarteko auzotar diren Saubat Cunba eta Juantoco Daudetek emandakoa. Gradunen (Ternuan) utzitako ondasun batzuek erreklamatzeko. Usurbilgo zenbaki-eskribautzak |
-7- (f) 1580-03-27, Pasajes Poder de Saubat de Cunba y Juantoco de Daudet, vecinos de Bidarte, para reclamar algunos bienes dejados en Gradun (Terranova). Escribanías del número de Usurbil |
-8- 1732-09-11. "Pasaje de la parte de Fuenterrabía" Aitortza, hainbat marinelek eginikoa, San Joseph itsasontziko kargan izandako galera batzuk direla eta Davit (sic, Davis?) itsasartean zebiltzala baleak arrantzatzen ekaitz batek harrapatuta. 3 o. Errenteriako zenbaki-eskribautzak
|
-8- 1732-09-11. "Pasaje de la parte de Fuenterrabía" Declaración de varios marinos del navío San Joseph en relación con las perdidas que sufrieron en su carga con motivo de una tormenta en el estrecho de Davit (sic, Davis?) cuando se encontraban pescando ballenas. 3 h. Escribanías del número de Errenteria |
-9- 1574-09-20, "Lastres" Ahalorde eskritura, Lastreseko Diego de Hebiak Orioko Simon de Etxauz eta beste bi pertsonari emana, baleetarako marinelak kontrata zezaten Gipuzkoa aldean. 1 o. Orioko zenbaki-eskribautzak |
-9- 1574-09-20, "Lastres" Escritura de poder de Diego de Hebia a Simón de Echauz y otras dos personas de Orio para que puedan contratar marineros en la provincia de Gipuzkoa para la 'matanza de ballenas' en Lastres (Asturias). 1 h. Escribanías del número de Orio |
Itsasontziak |
Los navíos |
-10- 1584-12-14. "Zumaya" Obra kontratua itsasontzi bat egiteko, Juan Arriola, arotza, eta Iñigo Lorriaga edo Elorriagaren artekoa. 2 o. Edukia edo garrantzia: Eskritura interesgarria biltzen baitira datu asko (neurriak eta materialak,...) itsasontzi bat egiteko. Zumaiako zenbaki-eskribautza |
-10- 1584-12-14. "Zumaya" Contrato para la construcción de un navío entre Juan de Arriola, carpintero de ribera e Iñigo de Lorriaga o Elorriaga 2 h. Alcance y contenido: Interesante escritura ya que incluye medidas y otras condiciones de la obra. Escribanías del número de Zumaia |
-11- 1582-08-30, "Irun - Urançu" Kontratu eskritura bat Portugalera bidaliko duten iltze partida bat produzitzeko. Kontratuan Jacobe Arbelaizko eta Joanes de Astigarek, Lisboako bizilaguna bera, egiten dute eskaera eta Joanes de Lizardi eta beste batzuek egingo dituzte iltzeak. 3 o. eta marrazki bat. Edukia edo garrantzia: Barnean, Oportora bidaliko diren iltzeen ereduak edo trazak (papera 42,5x 30 cm) (203r. fol.) Bergarako zenbaki-eskribautzak |
-11- 1582-08-30, "Irun - Urançu" Escritura de contrato entre Jacobe de Arbelaiz y Joanes de Astigar, vecino de Lisboa, por una parte y Jones de Liçardi y consortes, por la otra, para que estos últimos produzcan una partida de clavos con destino a Portugal. 3 h. y un dibujo. Alcance y contenido: Incluye 'Muestras de la clabazon que se ha de hazer para Oporto', dibujo de la traza que ha de tener una partida de clavos (papel, 42,5x30 cm) (fol. 203 r.). Escribanías del número de Bergara
|
-12- 1570-01-17 Hitzarmen eskritura, Mutrikuko Joan Perez Etxaniz eta Burdeoseko Gracian Chaconen artekoa, azken honek 80 kintal itsasontzietarako soka Mutrikura ekar ditzan. Mutrikuko zenbaki-eskribautzak |
-12- 1570-01-17 Escritura de concierto entre Joan Perez de Echaniz, vecino de Mutriku, y Gracián de Chacón, vecino de Burdeos, para que este último le provea de 80 quintales de cordaje para navíos. Escribanías del número de Mutriku |
Aurkikuntza gakoak: San Juan itsasontzia, portuak, kala berriak,… |
Los descubrimientos clave: La nao San Juan, puertos, nuevos caladeros,… |
-13- 1572-06-08. Orio Orioko zenbaki-eskribautza |
-13- 1572-06-08. Orio Escribanías del número de Orio |
-14- 1566-03-25. Orio Ahalordea, Orioko Simon eta Domingo Etxanizek Domingo Hoa eskribauari emana, Ternuan ondoratutako San Juan baleontziaren balea-gantza edo sainaren gainean duten eskubideak kobratu ahal izateko Orioko zenbaki-eskribautza |
-14- 1566-03-25. Orio Poder de Simón de Echaniz y Domingo de Echaniz, a Domingo de Hoa, escribano, para poder reclamar las grasas que les correspondieren por sus mareajes de las que quedaron en Terranova tras el hundimiento de la nao San Juan. Escribanías del número de Orio |
-15- 1617-02-12, Irun Aitorpen-eskritura baten zati bat. Marinel batzuek Norvegian eginiko frantziar bale-itsasontzi batzuen harrapaketaren gainekoa. Dokumentu interesgarria non marinelek baleen harrapaketan Islandia, Eskozia, Danimarka eta Noruegan zehar eginiko itsasaldia identifikatzen duten. Marinelak Santiago Iurrita, Hendaiakoa, Francisco Arpa, Getarikoa, Pedro Itziar, Debakoa, eta Irungo Jacobe Zabaleta. Aiako zenbaki-eskribautzak |
-15- 1617-02-12, Irun Fragmento de una escritura de declaración de unos marineros en relación con la presa de barcos balleneros franceses en Noruega. Interesante documento donde los marineros identifican un largo periplo en busca de ballenas por los mares de Islandia, Escocia, Dinamarca y Noruega. Los marineros son Santiago de Yurrita de Hendaya, Francisco de Arpa de Getaria, Pedro de Içiar de Deba, y Jacobe de Zabaleta de Irun. Escribanías del número de Aia |
Testuinguruaren ezagutza: XVI. mendeko marinelen eguneroko bizitza (eta heriotza) |
El conocimiento del contexto: la vida de los marinos del siglo XVI (y la muerte) |
-16- (f) 1585-05-07 (b) 1584-12-24 Joanes de Etxanizek Ternuako Bretoneko badian emandako testamentua protokoloan sartzeko autoak. Etxaniz Orioko auzo zen. 8 o. Orioko zenbaki-eskribautzak |
-16- (f) 1585-05-07 (o) 1584-12-24 Protocolización del testamento dado por Joanes de Echaniz en la bahía de Bretón en Terranova. Echaniz era vecino de Orio. 8 h. Escribanías del número de Orio |
-17- (f) 1630-10-09, "Motrico" (f) 1630-07-06, "en este puerto de Los Hornos" Testamentu eta ondasun inbentarioaren protokolizazioa, Ternuan marinel ari zen Domingo Petriartzarena. 8 o. Luis Aizpuruk eginiko eskaera bere emaztea den Katalina Petriartzak Domingo Petriartzaren oinordetza jaso dezan. Domingo Ternuan hil zen. Domingok, kapitainaren bitartez, memorial bat uzten du non bere nahia jasotzen den. Memoriala Ternuako 'Los Hornos'eko portuan ematen du. Barnean marinelaren kutxan daudenen objektuen inbentarioa. 1630. urteko uztailaren 6ean, Los Hornosen sinatutako testamentua erantsi da. Mutrikuko zenbaki-eskribautzak |
-17- (b) 1630-10-09, "Motrico" (b) 1630-07-06, "en este puerto de Los Hornos" Protocolización del testamento y memorial de bienes del marinero en Terranova Domingo de Petriyarca. 8 h. Pedimento hecho por Luis de Aizpuru para que sea reconocida la herencia que en su esposa, Catalina de Petriarza, dejó su cuñado Domingo de Petriarza, muerto en Terranova. Contiene el testamento firmado en Los Hornos a 6 de julio del año 1630. Domingo dicta a su capitán un memorial en Terranova, en el puerto de los Hornos. Se incluye el memorial y un inventario de lo que contenía el arca del marinero. Escribanías del número de Mutriku |
-18- 1576-01-09, "Fuenterrabia" Bartolome Sarriakoak bultzatutako informazioa. Hondarribiko kontxan bere itsasontzia nola hondoratu zen adierazten duena. 5 o. Edukia edo garrantzia: Itsasontzia Ternuatik zetorren eta balearen gantza garraiatzen zuen. Hondarribiko zenbaki-eskribautza |
-18- 1576-01-09, "Fuenterrabia" Información promovida por Bartolomé de Sarria sobre cómo se hundió su navío en la concha de la villa de Hondarribia. 5 h. Alcance y contenido: El barco venía de Terranova y transportaba barriles de grasa de ballena. Escribanías del número de Hondarribia |
-19- 1548-05-23, "Elgoibar" Buenabentura de Arregiak utzitako agindua, baldin eta Ternuara egingo duen bidaian hilko balitz. Arregia zirujaua da. Elgoibarko zenbaki-eskribautzak |
-19- 1548-05-23, "Elgoibar" Mandas dejadas por Buenaventura de Arreguia, maestro cirujano, en el caso de muerte en el viaje a Terranova que va a realizar. Escribanías del número de Elgoibar |
-20- 1612-03-06, Orio Juanes del Puerto kapitainak Burela ondoan hondoratutako itsasontzi batetik jasotako tresneria eta objetuen zerrenda. Itsasontzia Franscisco de Samano-rena zen eta harek jasotzen ditu jasotako gauza guztiak. 2 o. Orioko zenbaki-eskribautzak |
-20- 1612-03-06, Orio Relación de aparejos y objetos recuperados por el Capitán Juanes del Puerto de los que quedaron del naufragio de un barco que era Francisco de Samano cerca de Burela. 2 h. Escribanías del número de Orio |
-21- (b) 1605-04-02, "Motrico" Ahalordea, Mutrikuko auzotar den Domingo Azterrikak emandakoa. "Gente rebelde" batzuek Ternuako Placencia Menorren bahitutako bere filibotearen aseguratzaileengandik kobratzeko. 1 o. Mutrikuko zenbaki-eskribautzak |
-21- (f) 1605-04-02, "Motrico" Poder de Domingo de Azterrica, vecino de Mutriku, para cobrar de los aseguradores de su filibote a causa de su captura por "gente rebelde" en Placencia Menor (Terranova). 1 h. Escribanías del número de Mutriku |
-22- 1563-05-15, "Placencia (Terranova)" Domingo Luzaren testamentua eta Maria Martin Aginaga haren alargunak eginiko testigantzak Ternuan izandako bere senarraren testamentu eta heriotzaz . 6 o. Edukia edo garrantzia: Testamentu originala da eta Donostiako eskribau den Juan Blancaflorren aurrean pasatuta. Blancaflor Ternuara joan zen espediziorekin. Horrexegatik da agiri hau Kanadan egindako zaharrenetariko bat. Hondarribiko zenbaki-eskribautza |
-22- 1563-05-15, "Placencia (Terranova)" Testamento de Domingo de Luça y diligencias realizadas por María Martín de Aginaga, su viuda, con declaración de testigos sobre su testamento y fallecimiento en Terranova. 6 h. Alcance y contenido: El testamento es el original pasado ante el escribano de San Sebastián Juan de Blancaflor que estaba en la propia expedición. Se redacto en Placencia, Terranova, por lo que es uno de los documentos más antiguos del actual Canada. Escribanías del número de Hondarribia |
-23- 1547-11-15, "Deva" Andres Lopez de Ormaetxea, Juan de Meceta eta Andres de Armentxak Martin de Likonaren galeoia fletatzeko eskritura. Galeoia Ternuako arrantzarako fletatzen da. 2 o. Mutrikuko zenbaki-eskribautzak |
-23- 1547-11-15, "Deva" Fletamento por parte de Andrés López de Ormaechea, Juan de Meceta y Andrés de Armencha del galeón de Martín de Licona para la pesca en Terranova. 2 h. Escribanías del número de Mutriku |
-24- 1521-08-24, "Fuenterrabia" Joanes Bidebi eta Anton Barriaren arteko hitzarmen bat, azken hau Bidebik duen txalupan marinela joateko baleak harrapatzera Galiziara. Bidebi lekeitiarra da eta Barria Donibane Lohizunekoa. Txalupan bost lagunek lan egingo dute. 2 o. Hondarribiko zenbaki-eskribautza |
-24- 1521-08-24, "Fuenterrabia" Concierto entre Joanes de Bidebi, vecino de Lekeitio, y Anton de Barria, vecino de San Juan de Luz, por la que este último se compromete a ir con el primero a Galicia a la pesca de ballena y trabajar en la chalupa de Bidebi, junto con este y otros tres compañeros. 2 h. Escribanías del número de Hondarribia |
Beste ikerketa ildo batzuk |
Otras áreas de investigación |
-25- 1615-06-01. "Deva" |
-25- 1615-06-01. "Deva" |
-26- 1586-09-18. "Motrico" Haren semeak Londresera preso eraman zuten. |
-26- 1586-09-18. "Motrico" Sus hijos fueron presos y llevados a Londres. |
-27- 1501-05-17 |
-27- 1501-05-17 Eligen como árbitros a los mercaderes ingleses Tomas Balcot o Batcot y a Juan Huar. |
Irudia (irudimena?) |
La imagen (¿la imaginación?) |
-28- 1611. Testuingurutik ondorioztutako data. Itsasontzi baten marrazkia. Traza irregularra inskripzio batekin: 'nuestra señora de concecion 1611 xpo sea comig[o] para Joan de...' 1 mar. Oharrak: 1564ko eskrituren artean dago, baina irudikatuta dago 1557ko testamentu batekin. Mutrikuko zenbaki-eskribautzak |
-28- 1611. Fecha deducida. Dibujo de un barco. Traza irregular con inscripción: 'nuestra señora de concecion 1611 xpo sea comig[o] para Joan de...' 1 dib. Notas: Se encuentra entre las escrituras de 1564 , aunque la hoja del testamento sobre el que está pintado es de 1557. Escribanías del número de Mutriku |
-29- 1595. Testuingurutik ondorioztutako data. Marrazki antropomorfoak. 1 mar. Edukia edo garrantzia: Indiar batzuk edo? Hondarribiko zenbaki-eskribautza |
-29- 1595. Fecha deducida del contexto. Dibujos antropomorfos. 1 dib. Alcance y contenido: Pudiera representar a unos índios. Escribanías del número de Hondarribia |
-30- 1595. Testuingurutik ondorioztutako data. Belaontzi baten marrazkia. 1 mar. Hondarribiko zenbaki-eskribautza |
-30- 1595. Fecha deducida del contexto. Dibujo de un barco a vela. 1 dib. Escribanías del número de Hondarribia |
-31- 1595. Testuingurutik ondorioztutako data. Bi belaontzien marrazkia. 1 mar. Hondarribiko zenbaki-eskribautza |
-31- 1595. Fecha deducida del contexto. Dibujo de dos barcos a vela. 1 dib. Escribanías del número de Hondarribia |
-32, 33- 1809. Pasajes (Testuingurutik ondorioztutako data) |
-32, 33- 1809. Pasajes (Fecha deducida) |
-34- AHPG-GPAH 2/1930, E:79r-99v Kontuen gaineko eskritura bat, Debako Martin Espilla eta Ondarroako Juan Basterrolazaren artekoa, 'Nuestra Señora del Rosario' izeneko 500 tonako nao baten fabrikazioan izandako gastuen gainekoa. Basterrolaza Ondarroako errenteriakoa.
|
-34- AHPG-GPAH 2/1930, E:79r-99v Escritura de cuentas entre Martín de Espilla y Juan de Basterrolaza, de la Rentería de Ondarroa, sobre los gastos en que cada parte ha incurrido en la construcción de una nao de 500 toneladas llamada 'Nuestra Señora del Rosario'. |
-35- AHPG-GPAH OUL 2435 1493. Parisko kaiaren irudia ‘Nurembergko Kronika’ edo ‘Liber Chronicarum’ Sancti Spirituseko Unibertsitatearen liburutegia |
-35- AHPG-GPAH OUL 2435 1493. Representación del puerto de París en el libro ‘Crónicas de Nuremberg’ ó ‘’Liber Cronicarum’ Biblioteca de la Universidad de Sancti Spiritus |
-36- CAMERS, Johannes Ioannis Camertis Minoritani... in C. Iulii Solini polietopa enarrationes. - Viennae Austriae: Ioannem Singrenium, 1520. - [9] h., 336 p. : il. , [16] h. . - 36 cm.. - R. 119 Sancti Spirituseko Unibertsitatearen liburutegia |
-36- CAMERS, Johannes Ioannis Camertis Minoritani... in C. Iulii Solini polietopa enarrationes. - Viennae Austriae: Ioannem Singrenium, 1520. - [9] h., 336 p. : il. , [16] h. . - 36 cm. - R. 119 Biblioteca de la Universidad de Sancti Spiritus |
-37- AHPH-GPAH OUL 708 San Agustin Diui Aurelii... opera tomis decem.... - Parisiis: Mettayer, 1585. - 214 col., [328] p.. - 41 cm.
Sancti Spirituseko Unibertsitatearen liburutegia |
-37- AHPH-GPAH OUL 708 San Agustín Diui Aurelii... opera tomis decem.... - Parisiis: Mettayer, 1585. - 214 col., [328] p.. - 41 cm. Biblioteca de la Universidad de Sancti Spiritus |
-38- AHPH-GPAH OUL 1519 STOEFLER, Johan Elucidatio fabricae ususque astrolabii. . - Parisiis: Hieronymum de Marnef & viduam Gulielmi Cauellat, 1585. - 172 h., 31 h.. - 16 cm. Sancti Spirituseko Unibertsitatearen liburutegia |
-38- AHPH-GPAH OUL 1519 STOEFLER, Johan Elucidatio fabricae ususque astrolabii. . - Parisiis: Hieronymum de Marnef & viduam Gulielmi Cauellat, 1585. - 172 h., 31 h.. - 16 cm. Biblioteca de la Universidad de Sancti Spiritus |