'Ametsa' erakusketak eman dio hasiera lehen Mundu Biraren 500 Mendeurrenaren ospakizunari

KOLDO MITXELENA Kulturunearen kanpoan egongo da bidai honen prestakuntza azaltzen duen erakusketa

Ametsa. Ideiatik proiektura erakusketa Acción Cultural Españolak eta Kultura eta Kirol Ministerioak antolatu dute Fernando de Magallanesek eta Juan Sebastian Elkanok lehen mundu bira eman zuteneko V. mendeurrena ospatzeko, eta ospakizun horretarako Batzorde Nazionalak antolatutako jarduera programa zabal baten parte da. Donostian, erakusketak Untzi Museoaren eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren lankidetza du. 

Ametsa, Antonio Fernández Torres duelarik komisario, beste erakusketa honen hitzaurrea da: Lehen mundu bira, erakusketa handi bat AC/Ek eta Ministerioak antolatzen dutena eta 2019an abiatuko dena Sevillan, Archivo General de Indias-en. Proiektu horrek abentura honi helduko dio gizakiak garai guztietan bidaiari, ezezagunari eta esplorazioaren erronkei ekin aurretik duen jarreraren ikur gisa.

Ametsa instalazioa 2019ko apirilaren 28ra arte egongo da ikusgai KOLDO MITXELENA eraikinaren aurreko eremu publikoan, eta amets bat egia bihurtu zeneko abentura horren sorrera ekarriko du lehen mundu biraren V. urteurrenean. Horretarako, 2019an zehar Espainiako hiri eta herrietan barrena ibiliko da, zeinetan bertakoek lan egin baitzuten esplorazioaren historian gakoa den bidaia honen antolakuntzan eta abiarazpenean. 

Monumentu ibiltari gisa pentsatua, erakusketa berezi honek ikus-entzunezko lau modulu handi ditu, aurpegi bikoitzekoak. Horiek bi mila metroko soken instalazio batean daude, ezezagunaren aurrean gizakiak egiten duen bidaia luze eta jarraituaren erakusle. Horrek guztiak esploraziorako prest dagoen kai bihurtuko du Zuloaga plaza hurrengo asteetan.

Monolitoen aurpegi batean integraturik dauden lau led pantailetan, noizean behin «Ametsa» ikus-entzunezkoa ikusiko da: esplorazioaren esentzian inspiraturik dagoen teaser bat, lehen mundu biratik gaur egun arte, Bidaiarik luzeena erakusketarako oharretan inspiraturik dagoena.

Donostiako kai zoragarri horrekin aurkitzean eta bertatik ibiltzean, bisitariak ikusiko du zein rol ezinbesteko jokatu zuten euskal ontziola eta ekintzaileek abentura honen antolakuntzan. Orobat, ikusgai izango du eskifaian izan ziren 30 euskal marinelen zerrenda eta bira osoa burutu zuten Juan Sebastian Elkanok eta Bizkaiko eta Gipuzkoako sei marinelek erdietsi zuten balentriaren garrantzi historikoa.

Ametsak ez du bereziki hitz egiten Juan Sebastian Elkanok eta Victoria ontziak emandako mundu biraz, baizik eta 1518tik 1519 izan zen espiritu ekintzaileaz, hark ahalbidetu baitzuen bidaia hori antolatzea. Izan ere, bidaia horrek, garaiko teknika eta mentalitateari aurre eginez, aro aldaketa bat ekarri zuen.

Hori dela eta, erakusketa honek arreta berezia eman dio, diseinuan eta kontzeptuan, historian mugarri izan den beste ikur esploratzaile bati. Duela 500 urte Victoria ontzia munduari bira emateko prestatu zen bezala, hartara munduaren irudia argitzeko balentria ezinezko batean, duela mende erdia Apolo 8 eta 9 ontziek, espiritu ekintzaile berak bultzatuta, azken ukituak ematen zizkioten amets berri bati: Ilargira joateari. Lorpen horrek, ez dago zalantzarik, urruneko muga berriekin ametsetan jarri gintuen.

Hori da bidaiarik luzeena: amets bera, espiritu bera, bidaia bera.

Valladolidetik, Sanlúcar de Barramedatik, Sevillatik eta Donostiatik igaro ondoren, erakusketa beste leku batzuetara joango da urteurrena iragarriz eta hiri bakoitzari gogoratuz zein izan zen bere ekarpena duela 500 urteko bidaia handi horretan.