Mendekotasun balorazioa (Mendekotasuna Baloratzeko Baremoa (MBB))

Hiru urtetik gorako pertsonen mendekotasun maila baloratzea, 2006ko abenduaren 14ko 9/2006 Legean jasotako baremoaren arabera (9/2006 Legea, abenduaren 14koa, autonomia pertsonala sustatzeari eta mendetasun-egoeran dauden pertsonak zaintzeari buruzkoa).

Orientazioa eta baliabide hauen egokitasuna zehaztea: egoitza, eguneko zentroa edo egoitzako aldi baterako egonaldia.

 Jarduera hauen helburua da adinekoei/desgaituei baliabideak eskaintzea eta beren ohiko ingurunean (etxea, familia eta abar) ahalik eta denbora gehien geratzeko baliabideak ematea, aukera horri egoitza baliabide baten aurretik lehentasuna emanez.

Kode Zibilak 239. artikuluan ezarritako lege agindua betetzea.

Ordezkarien eta izatezko zaintzaileen erregistroa

Gizarte Politikako Departamentuari edozein zerbitzu, prestazio edo laguntza eskatzen dioten pertsonen ordezkaritzan diharduten pertsonak erregistratzea eta identifikatzea.

ATZEGI, tutoretza lana

Gaitz kognitiboren bat duten pertsonen gaitasunak aldatzearen ondorioz, tutoretzak eta gainerako babes neurriak erabiltzea, Gipuzkoako Foru Aldundiarekin sinatutako hitzarmenaren arabera.

HURKOA, tutoretzapean dauden familiartekoei aholkularitza eta laguntza ematea

Pertsona interesdunaren gaitasuna aldatzearen ondorioz babes neurri baten kargu egin behar duten familiei laguntzea.

HURKOA, Adineko pertsonen tutoretza

Mendekotasuna duten adineko pertsonen gaitasunak aldatzearen ondorioz, tutoretzak eta gainerako babes neurriak erabiltzea, Gipuzkoako Foru Aldundiarekin sinatutako hitzarmenaren arabera.

HURKOA, buruko gaixotasuna duten pertsonen tutoretza

Buruko gaixotasun bat duten pertsonen gaitasunak aldatzearen ondorioz, tutoretzak eta gainerako babes neurriak erabiltzea, Gipuzkoako Foru Aldundiarekin sinatutako hitzarmenaren arabera.

Mendekotasun egoeran dauden adineko pertsonei ostatu moduren bat ematea, ingurune normalizatu bateko familia batenaren antzekoa, non beharrezko zainketa pertsonalak jasotzen dituzten.

Sendian

Hainbat baliabide, beren etxean mendekotasun egoeran dauden pertsonak zaintzen dituzten familiei laguntzeko, familia barruko gorabeherak prebenitzearren, elkarbizitza normalizatu bat ematearren, eta mendekotasuna duen pertsonari arreta egokia ematearren. Barne hartzen ditu prestakuntza, elkarlaguntzako taldeak, arreta psikologikoa, egoitzako aldi baterako arreta laburra, eta asteburu eta jaiegunetako eguneko arreta.

Arreta psikologikoa

Mendekotasuna duen adineko baten zaintzaileek edo harekin bizi diren edo zuzenean haren ardura duten familiek, batzuetan, zailtasun psikologiko handiak izan ditzakete, edota gizarte eta familia harremanak hondatzeko arriskua. Horregatik, egoerari aurre egiteko laguntza handia behar dutenei banakako tratamendu psikologikoa ematen zaie (gehienez, 10 saio, baina, salbuespenez, 12raino irits daitezke).

Elkarlaguntzako taldeak

Laguntza taldeek oinarritzat dute ziurtasun bat, hau da, eraginkorra dela arazo berak eragindako pertsonen arteko elkarlaguntza, eta garrantzitsua dela pertsonek beren baliabideak aurkitzea irtenbide egokiak bilatzerakoan, hori dena adierazpenerako, komunikaziorako eta partaidetzarako aukera ematen duen neurrian. Talde horiek zuzentzen dituzten profesionalek prestakuntza dute gatazkei aurre egiteko eta haiek konpontzeko trebetasunen ikaskuntzan, baita errugabetze prozesuetan ere.

Prestakuntza

Saio teoriko-praktiko batzuk dira, non berariazko ezagutzak irakasten diren, aukera ematen dietenak familiartekoei arreta hobea eman diezaioten mendekotasuna duen adinekoari, eta beren zaintza lanean berme bat ematen dietenak. Irakasgaiek arlo hauek hartzen dituzte: medikuntza, erizaintza, psikogeriatria, legea, eta gizarte baliabideak. Informazio, heziketa eta terapeutika helburua dute.

Egoitza zentroetako egonaldi laburrak

Hilean behingo egonaldi bat da (gehienez, 5 egunekoa) adinekoentzako egoitzetan, familiei aldian behingo atsedenaldi bat emateko zaintza lanetan, mendekotasuna duen adinekoaren arretaren kalitatea bermatuz, bestalde.

Eguneko zentroetako egonaldi laburrak

Mendekotasuna duten adinekoentzako eguneko zentroetako egonaldiak dira, familiak pairatzen dituen arreta lanen karga egunez arintzearren, mendekotasuna duen adinekoaren eguneko beharretara egokitutako ingurune bat bermatuz. Baliabide horren erabilera-maiztasuna mugatu egin ahal izango da, baldin eta adinekoak eguneko arreta lanegunetan jasotzen badu.

Gizarte, kultur, kirol eta aisialdi jarduerak desgaitasuna edo mendekotasuna duten pertsonentzat.

• AFAGI, opor programa (eragindako pertsonak eta haien familiak)
• ASPACE, gizarteratzea (aisialdia eta astialdia)
• ATZEGI, aisialdia eta astialdia
• ATZEGI, oporrak
• ATZEGI, kirola
• ELKARTU, Elkarbidean
• GAUTENA, oporrak eta udalekuak
• GAUTENA, kirola eta aisialdia

Zerbitzu honek laguntzen du bazterketa egoeren identifikazioa egiten, eta, hala badagokio, haien mailaketa ere bai. Orobat, bideratzen ditu eskatzaileak beren beharrizanei ondoen erantzuten dieten zerbitzurantz edo prestazio ekonomikorantz, edota zerbitzuen eta prestazio ekonomikoen arteko konbinaziora, haiek eskatzeko betebeharrak betetzen badituzte, betiere. Barne hartzen ditu:

Eskaeren balorazioa, egon daitezkeen gizarte bazterketako egoerei dagokienez. Hala badagokio, gizarte diagnostiko espezializatuak egitea eta Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemaren barruan egoki gertatzen diren baliabideetara bideratzea, edo, bidezkotzat joz gero, erabiltzailea beste arreta sistema edo politika batzuetara desbideratzea.

Horretarako, gizarte bazterketako egoera batean egotearen zantzuak aurkeztu behar dira, balorazio tresna komunetan definitzen den moduan.

Programaren hartzaile dira gizarte bazterketa edo marjinazioko egoeran dauden familiak, Gipuzkoako Lurralde Historikoan gutxienez 6 hilabetez erroldatuta daudenak, haurren babesgabezia egoera batean ez daudenak, eta, gainera, kultur problematika erantsi bat daukatenak. Programa hau lagungarria izan daiteke haurren babesgabezia egoerak identifikatzeko.

Akonpainamendu espezializatua da bigarren mailako gizarte prestazio bat, zeinaren bidez pertsonak profesional kualifikatu batekin harremanetan egonda parte hartzen baitu; hark laguntzen dio bere moldaera autonomoa hobetzen, eta gizarteratzen. Akonpainamendu espezializatuak aukera ematen dio erabiltzaileari bere egoera kontrastatzeko, autonomia pertsonalari eta gizarteratzeari buruz dituen helburuak esplizitatzeko, eta prozesu guztian zehar erreferentziako pertsona bat izateko.

Laguntza psikologikoa, esku-hartze psikosozial espezializatua emateko, hartzaileak izanik gizarte bazterketako egoeran dauden pertsonak, gizarteratzeko prozesu bat hasi dutenak Foru Aldundiaren gizarteratze zentroetan. Gipuzkoako Psikologoen Elkargoan gauzatzen da.

Desintoxikazio prozesu jakin batzuek ez dute eskatzen zentroetan sartzea, baizik eta erakundeez kanpoko ikuspuntu bat ematea. Horretarako, Gizarte Politikako Departamentuak hainbat programa garatzen ditu, hala nola familiako esku-hartzea (familiarteko batzuk tratamenduan egonda edo egon gabe), alkoholismoak jotako pertsonen gizarteratzea, esku-hartze psikosoziala, altaren ondoko jarraipena, berariazko programak gaixotasun mentala duten pertsonentzat, eta prebentzio programak nerabeentzat.

Egoitza harrerako eta akonpainamendu espezializatuko programa, espetxeko esperientzia duten eta Gipuzkoan sustraituta dauden pertsonentzat. Berne hartzen ditu, arreta, laguntza eta akonpainamendua, espetxean egindako hasierako diagnostiko batetik abiatuta, banakako laguntza plan bat ezarriz, eta lagun eginez irteerako ibilbidean, hirugarren graduan, eta abarretan, eta gizarteratze prozesuaren alde eginez.

Gizarte Politikako Departamentuaren iritziz, atzerritar batzuek oinarrizko zenbait beharrizan dituzte, arretako egitura normalizatuetatik heltzen zailak direnak. Horregatik, eta arretako tresna paraleloak sortu gabe, hainbat zerbitzu garatzen dira populazioaren kolektibo horrentzat: gizarte arreta, gizarte eta lan arreta, izapide administratiboak, eta kultura arteko berariazko bitartekaritza. Atzerritartasun arloko informazio eta aholkularitza sozio-juridikoa eskaintzen zaie immigratzaileei, Europar Batasunaz kanpokoei, batez ere; baita errealitatearen analisi zerbitzu bat eta gizarte sentsibilizaziokoa ere.

Nahiz eta ez garen kolektibo desberdinentzat berariazko baliabideak sortzearen aldeko, baizik eta beharrean dauden pertsona guztiei zabaldutako baliabideak sortzearen aldeko, haien helburuak lortzeko behar-beharrezkoa den lekuan, baliabide espezializatuak eta egokituak sortzen ditugu ijito familientzat.

Nahiz eta lehentasuna eman gizarte bazterketa edo marjinazio egoeran dauden familien arretari, laguntzen zaio elkartegintzari ere; lan egiten da neska gazteekin eta emakumearen rolaren gainean; eta laguntzen zaie prestakuntza programei eta haien kulturaren hedapenari.

Programa hauen helburua da gizarte bazterketako egoeran edo arriskuan dauden pertsonak gizartzeratzea eta laneratzea, nagusiki hiru dimentsio hartuz, hala nola haien enplegagarritasun profilaren analisia, gizarte eta laneko akonpainamendua, lan merkatuaren prospekzioa eta analisia, eta eskariak hartzea.

Hartzaile dira, gizarteratze prozesuetan egonik, gizarte eta lan ibilbide bat hasteko prest dauden pertsonak. Enpleguranzko ibilbide banakatuak ezartzen dira, pertsona bakoitzak ibili behar dituenak, gizarte eta laneko profilaren arabera, berariazko akonpainamendu batekin.

Zerbitzuak arreta emango dien emakumeak indarkeria matxista jasaten dutenak dira, eguneroko bizitzako jarduerak mugatzen edo baldintzatzen dizkien erasan psikoemozionala nozitzen dutenak, eta tratamendu psikologiko bat hasi nahi dutenak, arreta indibidualizatu eta pertsonalizatuaren bitartez, ikuspegi feminista batetik eta halako emakumeak ahalduntzearen aldeko ikuspuntu batetik begiratuta. Zerbitzu honek indarkeria matxistaren ondoriozko beharrizan psikoemozionalei helduko die, alde batera utzita zein eremutan gertatu den indarkeria matxista hori.

Indarkeria matxistaren beste biktima batzuei ere emango zaie arreta (seme-alabak), baita erasotzaileei ere.

Orientazio juridikoko prestazio bat da, eta informazioa nahiz orientazioa ematen ditu indarkeria matxistak eragindako egoerei heltzeko eta tresna juridikoen bitartez konpontzeko. Programak arreta emango dien emakumeak indarkeria matxistaren biktima dira, lege informazioa eta aholkularitza nahi dituztenak esparru juridikoko baliabideei eta familia-zuzenbideari buruz, arreta indibidualizatu eta pertsonalizatu baten bitartez, ikuspegi feministatik eta ahalduntzearen ikuspegitik begiratuta. Zerbitzu honek era integralean helduko die aholkularitza sozio-juridikoko beharrizanei, tratu txarren eta sexu askatasunaren aurkakoak izan daitezkeen ekintzen ondoriozkoei, alde batera utzita zein eremutan gertatu diren.

Diziplina arteko esku-hartze mota bat da, eta helburutzat duen arretaren hartzaile, indarkeria matxistaren biktima diren emakumeak dira, egoitza-baliabide batean sartu nahi ez dutenak edo haietako batean egonaldia amaitu berri dutenak, eta beren beharrizanei egokitutako jarraipen anbulatorioa behar dutenak.

Esku-hartze psikosozialeko programaren barruan, esku-hartze anbulatorioko bi talde daude, helburu desberdinak dituztenak esku-hartze plan bakoitzean emandako orientabideen arabera:

• Hainbat arrazoirengatik harrera zentro batean bizi ez diren emakumeentzako segurtasun, kontzientziazio eta akonpainamendu programa; dena den, aintzat hartzen da indarkeria jasateko arrisku handian izatea, eta eskatzen dute berariazko plan bat lantzea nahiz abiaraztea. Programa horrek 6 hilabetez iraungo du kasu bakoitzeko, baina aldi hori luzatu egin daiteke salbuespenezko egoeretan.
• Egonaldi laburreko edo ertaineko zentroan bere egonaldia amaitu ondoren, banakako edo familiako arreta-planaren jarraipena behar duten emakumeentzako jarraipen programa, jarrai dezaten ahalduntzeko beren ibilbidearekin. Programa horrek 6 hilabetez iraungo du kasu bakoitzeko, baina aldi hori luzatu egin daiteke salbuespenezko egoeretan.