Albisteak

Foru gobernuak 2026ko aurrekontu proiektua aurkeztu du, “Gipuzkoa indartzeko, gaurko eta biharko ongizate integrala bermatzeko”, adierazi du Eider Mendoza diputatu nagusiak. Aldundiak gizarte politikako aurrekontua 600 milioi eurora arte indartzea aurreikusten du, gizarte azpiegitura berriak sortzeko, zainketen eraldaketan aurrera egiteko eta gizarteratzea, osasun mentala eta nahi ez den bakardadea bezalako errealitate sozialei erantzuteko. Sustapen Ekonomikoak 76 milioi izango ditu berrikuntza eta industria sektore emergenteak sustatzeko, eta ETEen lehiakortasuna ziurgabetasunetik babesteko.

Gobernu Kontseiluaren erabakiak

Mugikortasuneko, Turismoko eta Lurralde Antolaketako foru arduradunak gogorarazi duenez, ekimen hau joan den irailean egin zen 20 herritan, eta lehen aldiz Gipuzkoako eskualde guztietara eta ikastetxe batera iritsi zen. Gainera, aurtena MUGI txartela eskatzeko aukera eskaini da. Kanpaina honetan parte hartu dutenen artean, bi bizikleta eta 20 euroko 60 birkarga MUGI txarteletan zozkatu dira

Proiektua Gipuzkoako Itxaropenaren Telefonoak bultzatu du, ADINBERRI Fundazioaren eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren laguntzarekin, eta Irlandan aurkeztu da bost herrialdetako ordezkarien aurrean, Europako KORALE estrategiaren barruan. ‘Maitaro’ proiektuak ospitaleratutako pertsonen eta haien zaintzaileen nahi gabeko bakardadea detektatzea du helburu eta hari erantzun, aurrez aurreko laguntza, telefono bidezkoa eta erantzun komunitarioko metodologia berritzailea konbinatuz.

Foru-sozietate berriak aukera emango du zainketen eta gizarte-babesaren arloan inbertsio estrategikoak egiteko, lankidetza publiko-sozialerako formulak bultzatuz, betiere lidergo publikoa bermatuz. Mendekotasuna duten adinekoen kopuruak %26 gora egitea aurreikusten da 2030era bitartean, eta ‘Gipuzkoa Zainduz’en helburua da errealitate horri erantzuna ematea. Egungo estaldura bermatzeko, lurraldeak gutxienez 757 egoitza-plaza berri sortzea aurreikusten du data hori baino lehen. Aldundiaren hasierako ekarpena 51 milioi eurokoa izango da, eta horri esker, eta sei sozietate misto eratzearekin batera, 100 milioi euro inguruko inbertsio osoa izango da 2025 eta 2029 bitartean. Epe motzean sozietate mistoak eratzeko lehen deialdiak egingo dira bizitegi-estaldura txikiena duten sei eskualdetan: Buruntzaldean, Debabarrenan, Oarsoaldean, Tolosaldean, Urola Garaian eta Urola Kostan.

Gobernu Kontseiluaren erabakiak

Azahara Domínguez, Mugikortasuneko, Turismoko eta Lurralde Antolaketako diputatua. "Datuek erakusten digute garraio publikoaren erabileraren goranzko joera mantentzen ari dela 2025ean; horregatik, funtsezkoa da egunero zerbitzu hori ematea ahalbidetzen dutenek beharrezko lan-egonkortasuna eta lan-baldintza duinak eta kalitatezkoak izatea. Horrela bakarrik bermatuko dugu zerbitzua jasangarria, erosoa, eskuragarria, segurua eta herritarren benetako beharretara egokitua izatea”.

Gaurtik deia egiten zaie 18 eta 30 urte arteko 3.000 gazte gipuzkoarri, etorkizuneko Gipuzkoa irudikatu eta eraikitzeko komunitate digitalera eta deliberazio-foroetara batzeko

Mónica Pedreira eta Ana Priede Trantsizio Ekologikoko eta Lankidetzako zuzendariek Sheroes Hangout proiektuaren sustatzaile den Bekoz Beko Gipuzkoako elkartea hartu dute Aldundian.

Foru arduraduna Urretxuko alkate Jon Luquirekin batera mugikortasunaren arloan lan egiten duen enplegu bereziko zentro honetan izan da. Bertatik bertara ezagutu ahal izan du autobusetarako, besteak beste Lurraldebuserako, mihiztadura-estalkiak fabrikatzen dituen eta 66 pertsona enplegatzen dituen zentro horretan egiten den lana

Ekitaldiak 600 profesional baino gehiago bildu eta 100 hitzalditik gora eskainiko ditu hiru egunetan. Hitzorduak indartu egiten du Gipuzkoak berrikuntzan, digitalizazioan eta industria-teknologia aurreratuetan duen lidergoa.

Horixe da BIBE (Bizitza Berria eta Betea) proiektuaren ondorioetako bat. Proiektu hori Eusko Jaurlaritzak eta Gipuzkoako Foru Aldundiak sustatu dute ADINBERRIren bidez, eta gaur Lezon egin du itxiera-ekitaldia. Ekimen horren xedea zen Gipuzkoak ekarpen bat egitea bizitza-luzeraren eta bizitza betearen paradigma berriaren garapenari. Urtebetean, 1.000 pertsonak baino gehiagok gogoeta egin dute zahartzaroan zentzua eta esanahia duen bizitzari buruz, talde fokaletan, Lezoko BIBEtokian egindako dinamiketan edo galdetegien bidez.

Diputatu nagusiak azpimarratu du garrantzitsua dela lan hauek koherente izatea Eusko Jaurlaritzak egindako alegazioetan jasotzen den proposamenarekin

Hiru saio izango ditu ekimenak: lehenengoa urriaren 28an izango da, Maikel Rodriguez kubatarraren eskutik. Azaroan, Booloo Senegal-en txanda izango da, eta abenduan, Ecocrea Kolonbiako erakundearena. Saio guztiek bi zati izango dituzte. Lehena, identitateari eta bizi-esperientziei buruz eztabaidatzeko eta hausnartzeko; bigarrena, berriz, kultura-adierazpenei buruzkoa.

Azahara Domínguez diputatuak jakinarazi duenez, ekainean, uztailean, abuztuan eta irailean, Lurraldebusek 1.102 zerbitzu berezi eskaini ditu 31 udalerritan kultura-, kirol- edo aisialdi-izaerako 34 ekitalditarako. Gainera, 4.603 errefortzu jarri dira Lurraldebuseko linea arruntetan, erabiltzaileen eskaera handiari aurre egiteko

Jasangarritasun Departamentuak berretsi egiten du Moda Jasangarriaren XVIII. Jardunaldian pertsonak eta planeta zaintzen dituen ehun-ereduarekiko konpromisoa.

Eider Mendoza diputatu nagusiak, Maite Peña Zainketa eta Gizarte Politiketako diputatuak eta Xabier Txurruka alkateak hiru baliabideak bisitatu dituzte, gizarte-bazterkeriako egoeran edo arriskuan dauden pertsonei arreta pertsonalizatua eta komunitarioa emateko martxan jarri direnak. Zerbitzuak mailaka aktibatu dira 2023tik; aldi honetan, 60 pertsona baino gehiago artatu dira martxan dauden baliabideetan.

Etetearekin batera, erakundeen arteko kontrol eta jarraipen-neurriak hartu dira, eta ezarritako prebentzio-neurriak aplikatzea gomendatzen da. Etendura luzatu ahal izango da egoerak aurrera egin ahala. Gaixotasunak behi-aziendari eragiten dio, baina ez da arriskutsua gizakien osasunerako.

2025eko Energia Jardunaldietan hogei aditu baino gehiago bildu dira Naturkliman, trantsizio energetikoaren erronkak aztertzeko.

113 plaza berri iragarri ditu foru gobernuak EPEetan; Legebiltzarrean aztergai diren lege aldaketen zain, zenbait lanposturen hizkuntza-eskakizunaren derrigortasuna atzeratuko da, behin-behineko neurri gisa. Irune Berasaluze foru bozeramaileak adierazi du Aldundiak ez duela “atzera urratsik emango euskararen aldeko lanean”. “Helburua da administrazio elebiduna eta lan hizkuntza nagusia euskara duena”, berretsi du. Euskararen arnasgune sozio-funtzional bilakatzeko jauzia emateko prozesua abiatu du eta helburua da Aldundiko zerbitzuen erdiak nagusiki euskaraz lan egitea 2 urteko epean

Eider Mendozak eta Jean-Jacques Lasserrek sinatutako akordioak 2028ra arteko lankidetza esparru berri bat finkatzen du gizarte politiketan, parte hartzean, konektibitatean eta garapen iraunkorrean

Gobernu Kontseiluaren erabakiak

Mugikortasuneko, Turismoko eta Lurralde Antolaketako diputatu Azahara Domínguezek "Lurraldebuseko zerbitzuen kalitatea, erabiltzaileek hautemandakoa" azterlanaren emaitzak aurkeztu ditu. Azterlan hori Lurraldebuseko erabiltzaileei telefonoz egindako 18 urtetik gorako 700 inkestetan oinarritzen da

Eider Mendoza diputatu nagusiak ohartarazi du katak esleitzeko lanek Aralarren sartzea aurreikusten dutela, nahiz eta Madrilek ziurtatu inguratu egingo dela

Eider Mendoza diputatu nagusiak eta Aizpea Otaegi alkate errenteriarrak lan-bilera egin dute Badalab Hizkuntza Berrikuntza Laborategian; ondoren, foru diputatuek asteroko bilera egin eta Lekuona Fabrika ezagutu dute.

Rural Kutxaren Askatasunaren etorbideko egoitzan, gaur arratsaldean, Kirolgi Fundazioak eta Rural Kutxaren Gizarte Ekintzak sustatutako "Kirol talentua bultzatzeko Rural Kutxa bekak" emateko ekitaldia egin da. Beka horien helburua da goi-mailako kirolaren eskakizuna eta prestakuntza akademikoa bateratzen dituzten Gipuzkoako kirolari gazteei laguntzea.

Proiektua Gipuzkoaren izena lehen aldiz idatziz jaso zeneko milurtekoaren ospakizunaren barruan kokatzen da, eta Batzar Nagusien eta Aldundien milaka dokumentu historiko munduko edozein lekutatik eskuratzeko aukera emango du.

28 metroko luzera, 3,9 metroko zabalera eta 15 tonako pisua duen egituraren instalazioa mugarri garrantzitsua da bidegorri berria egiteko orduan, eta urte honen amaieran edo datorren urtearen hasieran amaitzea aurreikusten da.

2025eko lehen bederatzi hilabeteetan iazko aldi berean baino 358 milioi gehiago bildu dira

2026an, zentro guztiek izango dute lehen diagnostiko bat eta ibilbide-orri pro-pio bat, eredu berri baterantz aurrera egiteko. Gauzatzeko plana datozen hilabeteetan hedatuko da lan-egutegi batekin. Horren arabera, aurkezpenak egingo dira, eskualdeka, lurraldeko eta egu-neko egoitza-zentro guztietan.

Plataforma Eusko Jaurlaritzak eta foru-aldundiek bultzatutako lehen sektoreko belaunaldien arteko errelebo-estrategiaren barruan kokatzen da. Gipuzkoako Foru Aldundiak, Etorlur sozietatearen bidez, aholkularitza ere emango du, bi aldeak harremanetan jarri eta kontratua formalizatzen laguntzeko.

Eider Mendozak hurbiltasuna eta elkartasuna adierazi die biktimaren hurbilekoei, eta elkarretaratzeekin bat egiteko deia egin die herritarrei: “Emakumeen aurkako indarkeriak ez du lekurik gure gizartean, eta ez gara geldituko indarkeria desagerrarazi arte”.

Proiektuak Fundiciones del Estandako labeen hondar-beroa aprobetxatzen du Antzizar kiroldegia girotzeko, eta, horrela, energiaren % 60 aurreztea eta urtean 43 tona CO2 murriztea lortzen da.

Gobernu Kontseiluaren erabakiak

Lehiaketak adinekoen artean idazketa eta irakurketa sustatzea du helburu, baita herritarrak bakardadearen errealitateaz sentsibilizatzea ere. Lehiaketa 60 urtetik gorako pertsonei eta Nagusilaneko boluntarioei zuzenduta dago. Parte hartu nahi dutenek 2025eko azaroaren 14ra arte bidali ahal izango dituzte kontakizunak. Sari-banaketa 2025eko abenduaren 17an egingo da, Gipuzkoako Foru Aldundiaren Jauregiko Gunea espazioan.

Aurreikusten da ezen, urtea ixtean, lurraldean 6.638 milioi euro bilduko direla. 2026rako % 5,3ko hazkundea espero da, 2025eko itxieraren aurreikuspenarekin alderatuta.

Aurreko urteko arrakastaren ondoren, Foru Aldundiko Kirol Departamentuak eta merkataritza-guneak emakumeak kirol-jardueran inplikatzeko apustua berretsi dute, eta urrian eta azaroan dozenaka saio jasotzen dituen egitaraua diseinatu dute.

Gipuzkoako Foru Aldundiko Jasangarritasun Departamentuak Blue Ambassadors sarearen sorrera bultzatzen du, itsas plastikoen inbasioa geldiarazteko eta ozeanoen etorkizun jasangarria sendotzeko helburuarekin.

Azahara Domínguez diputatuak adierazi duenez, Hondarribiko aireportuaren eta Donostiako erdigunearen arteko lotura zuzena bigarren urtez martxan izan da ekainaren 20tik irailaren 30era, eta 14.000 bidaiari baino gehiago izan ditu aurten, 2024an baino ia % 83 gehiago, argi erakutsiz zerbitzu erabilgarri eta irisgarria dela herritarrentzat.

• Beasainen kokatua, ongizatea, autonomia eta gizarte-harremanak sustatzeko hiri-espazioaren eraldaketan erreferente bilakatuko da, bereziki adineko pertsonen eta belaunaldi ezberdinen artean. • Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Adinberri Fundazioak bultzatutako ekimen honek Beasaingo Udalaren lankidetza izan du; era berean, EHUko zein Caviar-eko hogei ikertzaile eta ikasle baino gehiagoren parte-hartzea izan du. Era berean, elkarlanean garatu da akademiekin, herritarrekin, administrazioekin, hirugarren sektorearekin eta enpresekin.

Eider Mendoza diputatu nagusiak konfrontazioa alde batera utzi eta politikan zintzotasunez jokatzeko eskatu dio EH Bilduri, hamar urtez baino gehiagoz bazter denak nahasten saiatu eta gero

200 pertsona baino gehiago bildu dira gaur Ficoban, ZIURek eta Gipuzkoako Foru Aldundiak antolatu duten lurraldeko zibersegurtasun ekitaldirik handienaren bosgarren edizioan

Azahara Domínguez buru duen departamentuak 190.000 euroko partida bat du hiri-eremuak berreskuratzeko esku-hartzeak diruz laguntzeko, lurralde-kohesioari laguntzeko.

Gobernu Kontseiluaren erabakiak

Kongresuan izango dira erakundeetako buruak eta enpresetako erreferenteak, Cristina Garmendia eta Javier Aizpurua barne, ikuspegi estrategikoa eta teknologikoa emateko. Lau mahai-inguruk industriaren erronka handiei helduko diete: Adimen artifiziala, nazioartekotzea, barne-ekintzailetza eta partaidetzazko kudeaketa-eredu berriak.

Lehiaketaren edizio hau "Ipuskoa" hitzaren milagarren urteurrenaren barruan kokatu da, gure komunitatearen lehen erreferentzia idatzia. Testuinguru horretan Aldundiak aitortza egin dio Xabier Agoteri, lurraldearen historia berreraikitzen egindako ekarpenagatik.

Foru Arauaren proiektuak bere onuren % 15eko gutxieneko tributazio globala ezartzen du. Araua urtea amaitu baino lehen Batzar Nagusietan bozkatzea espero da.

OGP Euskadi 2025-2028 III. Ekintza Planaren helburua gobernu irekiaren printzipioetan aurrera egiten jarraitzea da: gardentasuna, integritatea, kontuak ematea, politika publikoen ebaluazioa, gobernantza kolaboratiboa eta parte-hartzea. Hirugarren planak 4 konpromiso berri jasotzen ditu, eta EAEko erakundeek eta gizarte zibileko eragileek gidatutako proiektuen bidez gauzatuko dira

Jardunaldi horrek industriaren eta etorkizuneko mugikortasunerako berrikuntza zentroen arteko lankidetza indartuko du.

Lurraldeko 145 eragile ekonomiko baino gehiago sarean ari dira lanean GK Recycling klusterraren bidez, ekonomia zirkular lehiakorra eta berritzailea bultzatzeko.

Urriaren 25ean gazteak eta txirrindularitza maite duten pertsonek I. Basotik Txirrindulari Festan parte hartzeko aukera izango dute. Ekimena Basotik Fundazioak basoek gure ongizatean duten eragina gizarteratzeko helburuaren baitan kokatzen da; besteak beste, bertan izango dira Laboral Kutxa – Euskadi Fundazioko txirrindulari profesionalak.

Blue Expedition ekimenak geldialdia egingo du Pasaian, Santanderren eta Avilesen, herritarrak sentsibilizatzeko eta itsas eragileak itsasoaren defentsan aktibatzeko jarduera-programa komun batekin.

Komunitatea eta demokrazia: etorkizun ikuspegia Gipuzkoatik jardunaldia antolatu dute Donostian, hainbat adituren partaidetzarekin, Ipuskoa 1025-2025 milurtekoaren egitarauaren barnean. Diputatu nagusiak iragarri du Foru Aldundiak, hainbat alorretako eragile eta herritarrekin elkarlanean, komunitatea indartzeko estrategia integrala landuko duela.

• Gipuzkoako Foru Aldundiak, Nagusilanek eta Kutxa Fundazioak aurkeztu dute gaur erreserba digitaletarako plataforma bat, eguneko zentroek, egoitzek eta beste gizarte-baliabideak aukera izan dezaten musika, antzerkia eta beste diziplina artistikoetako emanaldietara gerturatzeko. • Aurkezpena borobiltzen duen lema berria ere aurkeztu da gaurkoan: “Zure artea, euren irribarrea. Egin bat Nagusilaneko boluntariotzarekin”.

"Irakurri, hitz egin, abestu eta jolastu" lelopean, Bookstart Euskadi-Gipuzkoa programaren laugarren edizioa aurkezten da. Irakurzaletasuna sustatzeko doako programa da, eta urtero euskarazko, gaztelaniazko eta ingelesezko liburuak ematen dizkie 0 eta 3 urte bitarteko haurrei, eta 5 urtera artekoei, biztanle gutxiko eremuetan. Hala, aurten, Ataunek, Idiazabalek eta Legorretak bat egingo dute Alkiza, Larraul, Lasarte-Oria, Ordizia, Orio eta Urnietako udalerriekin, non dagoeneko abian dagoen ekimena.

Munduan “ziurgabetasuna” hedatzen ari den honetan, Eider Mendoza diputatu nagusiak “elkarlanera” eta “akordioak lortzera” dei egin die oposizioko batzarkide taldeei, BNetako Politika Orokorreko bilkuran. Etorkizuneko zaintza beharrei begira, ekipamendu berrietarako inbertsioak gauzatzeko sozietate publiko berria sortuko duela iragarri du diputatu nagusiak, “gaurko eta biharko gipuzkoarren ongizate integrala bermatzeko”. Ukrainako inbasioaren eta Gazako genozidioaren biktimak izan ditu gogoan Mendozak eta sarraskia eteteko eskatu dio Israelgo gobernuari.

Gobernu Kontseiluaren erabakiak

Goizane Alvarez Kultura diputatuak azaldu duenez, ekimenaren helburua kontakizun historikoari heltzea da, “hiru ardatzetatik: ikerketa historiografikoa; kazetaritza, memoria eta testigantza pertsonala, eta fikzio literarioa”. Egitarauak hiru ponentzia izango ditu, eta horietako bakoitza Donostian zein Gasteizen egingo da urrian zehar.

Gipuzkoako Foru Aldundiko Jasangarritasun Departamentuak medikuntzan, psikologian, elikaduran, haurtzaroan, landa-komunitateetan eta artean adituak diren dozena bat pertsona bildu ditu krisi klimatikoaren inpaktu emozionalei nola aurre egin eztabaidatzeko.

Donostiako Orfeoiak, Musikenek eta Euskadiko Orkestrak jasoko dute Aspalagun 2025 Saria, urriaren 4an, Zuloaga Plazan. Aspace Egunean izango dira baita ere martxa, bazkaria eta adin guztietarako jarduerak, tartean musika, karaokea, puzgarriak eta zozketa ugari.