Atzealdea FILIPA BALBINA (Clown emakumeak historian – Pailazoak eta zirkua)

Egitasmoaren izena : FILIPA BALBINA (Clown emakumeak historian – Pailazoak eta zirkua)

Eragilea : BEATRIZ LARRAÑAGA (Bea Larrañaga ARTISTA)

Telefonoa
647 20 14 01
Kontaktua
Beatriz Larrañaga

Lantzen dituen arlo artistikoak:

Musika
Antzerkia
Ondarea
Ikus-arteak

Zein eskola-ikasgairekin duen harremana:

Euskara
Musika
Etika
Plastika
Zein balio sustatzen ditu
Genero-berdintasuna sustatzen dugu. Zirkuan eta komikotasunean emakumearen irudia ikusarazten dugu. Balio hauek landuko ditugu: zintzotasuna, baikortasuna, enpatia, espiritu positiboa, lorpen-motibazioa, pasioa, adimen emozionala, samurtasuna, ilusioa, indarra, sormena, erresilientzia.
Zein ikas mailari edo adinari zuzentzen zaio:
DBH eta OLHko ikasleei zuzendua. 12 eta 16 urte bitartean.
Zenbat ikaslek parte har dezakete ekitaldi baten:
Gehienez 2 gela. Gehienez: 50 (egokiena: 35-40 ikasle).
Ekitaldi bakoitzaren prezioa:

1.200 € + (%21eko BEZa). GUZTIRA: 1.452 €.

Jardueraren deskribapena:

ANTZERKIA+HITZALDIA+EZTABAIDA.

FILIPA BALBINA (Clown Emakumeak Historian - Pailazoak eta Zirkua) proposamena honela garatuko da:

1- "FILIPA BALBINA" (Zirkuko emakumea) antzezpena. (50'). 

"FILIPA BALBINA"

Zirkuko emakume batengan pentsatzen dugunean, kontortsioak, akrobaziak, trapezioa, mago-laguntzailearena... egiten irudikatzen dugu. Maillot batez jantzita ikusten dugu, edo argi-soineko estu batekin.

Emakumea zirkuan ez dugu aurkezle, mago eta are gutxiago clown edo pailazo gisa imajinatzen, ezta paper komiko batean ere.

Filipa Balbina "Balbina handia" zirkuko emakumea da. Baikorra. Akrobata, ekilibrista, mago laguntzaile, musikari... izan zen. Ia 50 urterekin, haren zirkuko kideek bezala, pailazo izatea erabaki zuen, horrek ez baitu hainbesteko fisikotasunik eskatzen. Baina haren bidea, zirkuko pailazo gisa, ia ezinezkoa izango da. Nola bururatzen zaizu? Hori ez da inoiz ikusi! Noiz ikusi duzu emakume clown bat pistan? Erotuta zaude! Esaten zioten.

Filipa asko borrokatu da eszenan egoteko. Ez dago prest zaharra eta emakumea izateagatik baztertua sentitzeko. Horregatik, mundura irten eta bere pailazoa beste espazio, antzoki, areto, institutu, hitzaldi eta abarretan erakustea erabaki du, ikuskizun original eta ausartak eskainiz.

Bere historia kontatzera dator, eta nola ez, bere clown ikuskizunak egitera, barre eta gogoeta egitera eramango gaituztenak. Ikusiko dugu emakumeek ere badakitela barre eragiten, barrea ere beraiena dela eta beren erara eraikitzen dutela.


"Gaur dena da posible eta konturatu naiz zailagoa dela gizonentzat, erreferentzia komiko asko daudelako; ez, ordea, emakumeentzat. Dena asmatzeko dago, izan ere, guk ez dugu non kopiatu, ez baitago jatorrizkorik. Dena dugu aurretik, eta hori artista batentzat zoragarria da " - Gardi Hutter

- Atsedenaldia.

Dena jarraian egiteko aukera dago: IKUSKIZUNA + HITZALDIA. Eskolako errutinara egokitzen gara.
(15 '-20')

 

2- MAIDER ALCELAY , Bea Larrañaga ARTISTA:

(45 ')  Gutxi gorabeherako iraupena


 

Emakume pailazoen dokumentazio historikoa dugu; horietako batzuk zirkuarekin lotuta zeuden, eta beste batzuk ez. Merche Ochoak egindako ikerketa (2014ko Zirkuko Sari Nazionala). Horrez gain, "Trasteak eta Tramankuluak" erakusketa ere badu, eta bertan pailazo batzuen objektuak, kartelak, liburuak eta aldagelak ikus ditzakegu. Erakusketa hori pailazoen hainbat jaialditan aurkeztu da.

Proiektu honetan parte hartzea erabaki du. Beak eta Merchek pailazo ofizio hau partekatzen dute, baita horretarako grina ere. Biek sentitzen dute historian izan diren eta gaur egun dauden Clown emakumeak ikusarazteko eta erreferentziatzeko nahia.

Merchek urteak daramatza arlo horretan sakonki dokumentatzen. Bere ikerketa eskaintzen digu eta proiektu honetan partekatzen du.

Maider Alcelay, ipuin kontalaria eta gazteentzako antzerki-irakaslea. Arteaz eta pedagogiaz duen ezagutzak oinarri garrantzitsua emango digu dokumentazioa aurkezteko eta eztabaida dinamizatzeko. Gainera, bere proiektuetan euskara eta euskal kultura ditu oinarri. Maider izango da hitzaldiaren eta eztabaidaren gidaria, Bea Larrañaga proiektuaren sortzaile eta zuzendariaren laguntzarekin.

Janire Etxabe, dantza bertikaleko artista eta irakaslea. Arteaz eta pedagogiaz duen ezagutzak oinarri garrantzitsua emango digu dokumentazioa aurkezteko eta eztabaida dinamizatzeko. Gainera, bere proiektuetan euskara eta euskal kultura ditu oinarri. Janire izango da hitzaldiaren eta eztabaidaren gidaria, Bea Larrañaga proiektuaren sortzaile eta zuzendariaren laguntzarekin.

 

WEB-ORRIA

Jarduera gauzatzeko behar diren baldintzak eta baliabideak:

Gure lana da ikastetxe bakoitzari ahalik eta gehien erraztea proposatzen dugun jarduera. Hauek dira gure beharrak:


EDUKIERA:

  • Jarduera gehienez bi ikasgelari zuzenduko zaie. (Egokiena: 40 ikasle).
  • Jardueran irakasleren bat egotea gomendatzen da.

 

ARETOA:

  • Antzezpena egiteko behar bezain zabala den gela batean egingo da jarduera. Espazio eszenikoaren neurriak gutxienez 4 m X 3 '5 m X 2´5 m dira.
  • Ekitaldi-aretoa edo antzekoa da egokiena.
  • 220v-ko korronte-hargunea.
  • Hitzaldi-eztabaidarako, ikasleek eseri ahal izateko eta dokumentazio bisuala proiektatu ahal izateko leku nahikoa.Ikuskizuna egin den espazio bera aprobetxa daiteke, eta proiekzioa konpainiak emandako eszenografia berean egingo litzateke.

DESKARGA-APARKALEKUA:

  • Zentroak zamalanetarako ibilgailu bat aretotik gertuen dagoen punturaino sartzea erraztuko du, baita aparkatzeko leku bat ere.
  • Harremanetarako telefono-zenbaki bat emango du.

ORDUTEGIAK:

  • Jardueraren eta jardueraren arteko atsedenaldi txiki bat egiteko aukera dago. Ikastetxearen beharretara egokitzen gara.
  • Ikuskizuna-Atsedenaldia( opzionala)-Eztabaida-hitzaldia


MATERIALAK:

  • Programa garatzeko behar den guztia konpainiak emango du, proiektorea barne.
Jarduerari buruzko txostena:

Clown pailazoaren irudia oso aspalditik dator.

Gizonezko pailazoen erreferente asko ditugu: Charli Rivel, Marcelino, Ramper, Charles Chaplin (Charlot), Laurel eta Hardy, Mister Been...

Clownaren lanbideari buruz hitz egingo dugu, haren hastapenei buruz eta ibilbide horretan emakumeak non geratzen diren azalduko dugu.

Historian zehar itzalean egon diren emakume pailazo asko aurkitu ditugu, eta gaur egungoei buruz ere hitz egingo dugu.

Hitzaldi-eztabaidaren aurretik, bi galdera oso zehatz emango zaizkie ikasleei. Galdera horiek anonimatuan erantzungo dira, eta hitzaldi txikia aurkeztu ondoren hausnarketa egingo dugu.

Nondik abiatu gara eta non gaude?

Nondik zetozen emakume pailazoak historian?

Nondik sortzen dira gaur egun?

Zein da clown baten funtzioa?


JARDUERAREN EREMU PEDAGOGIKOARI BURUZKO TXOSTENA

Filipa Balbina pertsonaia, entitate eta proiektu bat da, emakume batek sortua eta emakumez osatua, kasu honetan 12 eta 16 urte bitarteko ikasleei zuzendua. Adin horretan entzunak izan behar dira, eta enpatia eta adierazpena landu. Eta garrantzitsua
da, halaber, talde bateko kide izatea eta nortasuna bilatzea.

Filipa Balbinan, erraz onartua ez den emakume baten kasua azaltzen dugu. Ez da taldeko partaide gisa onartzen, baina, hala eta guztiz ere, baikortasunez borrokatzen du bizitzan gehien maite duenagatik.

Ezagutuko ditugun beste emakume asko ordezkatzen dituen emakumea da. Beren bizitzan zehar espazio bat aurkitzeko borrokatu duten emakumeak, berez emakume femeninotzat hartzen denaren eredutik atera direlako edo desberdin sentitu direlako. Eta beren buruarenganako maitasunagatik emakumearenganako erreferente desberdin bihurtu dira. Emakume lotsagabeak, umoristak, borrokalariak, agertokian beren lekua aurkitu dutenak.

Balio garrantzitsuen alde egingo dugu: genero-berdintasuna, zintzotasuna, baikortasuna, enpatia, espiritu positiboa, lorpen-motibazioa, pasioa, adimen emozionala, samurtasuna, ilusioa, sendotasuna, sormena, erresilientzia… eta beste itzuli bat etikan, historian eta antzerkian zehar.

"Sortu ezazu eta izan zaitez izan nahiko zenukeen pertsonaren erreferentea".

Proposamenaren egilearen ibilbide profesionala

BEATRIZ LARRAÑAGA (Bea Larrañaga ARTISTA)

Artista, aktorea eta pailazoa.

1999an hasi zen arte eszenikoetan trebatzen.

2006an, clown mundua maitatzen ikasi zuen, Ana Pérez Giraldezi esker.

Hortik aurrera, Clowneko arteari ekiten dio. Prestakuntza trinkoa eta etengabea jasoz hezitzaile ezberdinekin: Lila Monti, Anton Valén, Johnny Melville, Jaume Matas Tourtel, Leo Bassi, Aitor Basauri, Gardi Hutter... Eta komedia fisikoaren teknikan ere trebatzen da. Slapstick, Elise Ouvrier Buffeten eskutik, Circ Cric Pailazoen Jaialdiaren barruan.

2006an, Intujai Teatro Konpainia sortu zuen May Gorostiagarekin batera, eta bertan Antzerki Jaialdiak eta AHOZ-AHO Nazioarteko Jaialdia antolatzen dituzte.

2011ra arte, hainbat ikuskizunetan parte hartzen du aktore gisa.

2015. urtetik, umorezko eta clown hizkuntzako pertsona bakarreko ikuskizunetan jardun du: A TOMAR VIENTO FRESCO-AIRE HEMENDIK (Zuzendaria: Ana Perez Giraldez). Kalean estreinatua, 2019an, Leioako Umore Azokaren barruan.

2021ean, SOY LA BOMBA – BONBA BAT NAIZ estreinatu zuen, Aitor Basaurik zuzenduta hori ere. Leioako Umore Azokaren barruan estreinatua. Ikuskizun hori Circ Cric Nazioarteko Pailazoen Jaialdian (Bartzelona) eta Nafarroako Narices Pailazoen Jaialdian (Iruñea) programatu zen.

2020an, clown ikastaroak eta tailerrak ematen hasi zen, arte horri buruzko ezagutzak partekatuz eta hazten jarraituz.

2023an "FILIPA BALBINA" (Clown emakumeak, pailazoak eta zirkua) proiektu berria sortu du. Clown emakumeak ikusarazteko eta erreferentziatzeko proiektua. Umoreak emakume izena ere badu.


MERCHE OCHOA (El Rinclowncito)

Arte Dramatikoan lizentziaduna Errioxako EADn, clown gisa prestatu zen, besteak beste Berty Tovias, Eric de Bont, Jango Edwars, Jonhny Melville eta Philipe Gaulierrekin.

Pedagogo gisa, Bartzelonako antzerki eskoletan aritzen da, 1993. urtetik.

Pailazo gisa hainbat konpainiatan lan egin du eta zirku eta clown ikuskizunak zuzendu ditu.

2011n "El Rinclowncito" pailazoen ikerketa eta prestakuntza erregularreko proiektua sortu eta zuzendu zuen. Ikerketa horren emaitza dira Carablanca, Contra Augusto eta Troupes figura eta rol tradizionalak berreskuratzen dituzten ikastaroak; izan ere, jatorria, nondik gatozen jakitea, ezinbestekoa da orainaldian kokatzeko eta nora goazen jakiteko.

2014an "Zirkuko Sari Nazionala" eman zioten “haren ibilbide luze eta bikainagatik, Espainian zirkuan lan egiten duten emakume pailazo guztien ordezkari gisa”.

2020an, Errioxako Artean Emakumeak saria jaso zuen, haren ibilbide profesionala aitortzeko.

MAIDER ALCELAY (Narratzailea, aktorea eta antzerki-irakaslea      gazteentzat)

Prestakuntza eta esperientzia handiko arte eszenikoetako profesionala.

Hainbat adar artistikotan trebatu da, ipuin narratzailean, clownaren eta  antzerkiaren gisa.

Antzerkian Miren Gaztañaga, Itziar Rekalde, Ana Pérez, Borja Ruiz eta Amaia Lizaralde irakasleekin formato da.

Clownean Virginia Imaz, Leo Bassi eta Pepa Planarekin.

Ahozko narrazioan, Pello Añorga, Paula Carballeira, Numancia Rojas, Aldo Mendéz.

Helduentzako euskarazko ipuinak sortzeko ELDUDAKONTUA 2022 bekaren irabazlea, “Emeen Kemen” Ipuin ikuskizunarekin.

Halaber, urteak daramatza DOKE ANTZERKIA Arrasateko Antzerki Eskolan gazteei antzerki tailerrak ematen.

Gaur egun, berak sortutako ipuin eta ipuin idatzien narratzaile gisa ere lan egiten du. Euskal Herri osoan herriz herri kontatuz.