XVII. mendeko baserri batean baserria nolakoa zen erakusten duen museoa da Igartubeiti Baserri Museoa. Gipuzkoako Foru Aldundiak 1992an erosi zuen Igartubeiti baserria, desagertu ez zedin. Zaharberritzea konplexua izan zen, eta eredugarri gisa kalifikatu zuten. Horren ondorioz, XVII. mende hasieran zuen irudi historikoa berreskuratu du baserriak. Interpretazio Zentroan, euskal baserrien mila urte baino gehiagoko historia ekartzen dugu gogora. Igartubeitiko familiaren eta bizilagunen ahotsak entzunda, antzematen dugu nola joan ziren handitzen eta garatzen antzinako baserriak; nola bizi ziren eta nola lan egiten zuten bertako biztanleek; nolako harremanak zituzten beraien artean; zer sinesten zuten; zer ekoizten zuten; nola elikatzen ziren; nola dibertitzen ziren eta zerekin sufritzen zuten.

Gipuzkoako Artxibo Orokorra (GAO) Tolosan dago, eta Gipuzkoako lurralde historikoko gobernu erakundeen artxibo historikoa da: hain zuzen ere, Batzar Nagusiena eta Foru Aldundiarena. Artxibo honetan XV. mendetik XX. mendera bitarteko dokumentuak gordetzen eta zabaltzen dira, eta bi multzo handi bereizten dira dokumentuen aldetik: batetik, XV. eta XVI. mendeetan sorturiko erakundeen dokumentuak ditugu (Batzar Nagusienak eta Aldundienak, Gipuzkoako Korregimenduarenak eta Tolosako Notari Barrutiko Protokoloenak); eta, bestetik, banakoen eta erakundeen dokumentuak ditugu, tartean bilduma edo atal faktizio batzuk barne (Indalecio Ojanguren -argazkitegia-, Gaztañaduy Etxea -dohaintza partikularra-, udaletako Kaparetasun agiriak…).

Tabakaleran egoitza duen nazioarteko zentroa da, eta zinemaren iraganaren, orainaren eta etorkizunaren inguruko pentsamendua, ikerketa, esperimentazioa eta berrikuntza pedagogikoa lantzen ditu. Gipuzkoako Foru Aldundiak sortua eta finantzatua, EQZE 2017an sortu zen, izaera sutsu eta berritzailearekin. Ikuspegi integrala duten zinemagileen sorrera sustatzeko helburua du; zinemagile horiek errealitate zinematografiko berriak (lan arlokoak, kontzeptualak, sormenekoak, profesionalak) sortzeko gaitasuna izango dute.

Cristóbal Balenciaga Museoa 2011ko ekainaren 7an inauguratu zuten Getarian, eta moda-sortzaile bati oso-osorik eskainitako munduko lehen museo handia da. Haren helburua hauxe da: Cristóbal Balenciagak sorkuntza artistikoan oro har eta, bereziki, modaren eta goi-mailako joskintzaren munduan egindako lana ezagutaraztea eta nabarmentzea.

Lazkaoko Beneditarren Fundazioa 2011ko udaberrian sortu zen, Lazkaoko Beneditarren, Gipuzkoako Foru Aldundiaren eta Lazkaoko Udalaren eskutik. Juan José Agirre fraide beneditarrak zuzentzen du fundazioa, eta bi helburu nagusi ditu: azken lau hamarkadetan Agirrek euskal gaien inguruan bildutako dokumentu funtsen ardura hartzea eta funts berriak jaso eta gizartearen esku jartzeko lanarekin jarraitzea. Horretarako artxibo zentro modernoa du Lazkaon, jendeari irekita dagoena.

Tolosako Nazioarteko Txotxongilo Zentroa da Topic. 2009ko azaroan zabaldu zituen ateak, eta irudimenaren, berrikuntzaren eta originaltasunaren aldeko apustua egiten duen egitasmo bakar, erakagarri eta interesgarria da. Europa osoan txotxongilo artearentzako zentro integral bakarra da.