Leunketaren garrantzia

1920 aldera, labanak egiteko, lehenbizi 1,5 milimetroko lodiera zuen karbono-altzairuzko txapa zerrenda edo pusketak mozten ziren, lortu nahi ziren labanen formakoak. Horretarako forma egokiko prentsak eta trokelak erabiltzen ziren, minutuko 40 kolpe ematen zituztenak. Jarraian, altzairu puska horiek tenplatu egiten ziren. Horretarako, labanak, ahoaren aldetik, fuel-olioz berotzen zen labe batean sartzen ziren, eta jarraian, labanak ez deformatzeko, kurrika batzuekin ondo helduta, olioz betetako ontzi batean sartzen ziren.

Piezak tenplatu ondoren, arbastatu eta leundu egiten ziren. Labanak arbastatzeko, leuntzaileek piezen xafla ahoaren aldetik mehetzen zuten, polea eta uhal sistemak eragindako harri urratzaile handietan estutuz. Jarraian xafla osoa leuntzen zen eta ahoa zorrozten zen, dena eskuz. Horretarako egurrezko poleek mugiarazten zuten larruzko uhal bat erabiltzen zuten, kola eta hondar urratzaile geruza bat zuena. Tresna horrekin lan egiten zutenean, ordu gutxitan, uhalak hondar guztia galtzen zuen, eta uhala berritu behar izaten zen.

cuchilleros de la zona de ThiersThiers eskualdeko (Frantzia) labanagileek zorrozteko makinen gainean jarritako oholen gainean etzanda zeudela egiten zuten lan (John Seymourren "Artes y Oficios de ayer” liburuko argazkia).

Horretarako, uhalaren perimetro osoan kola jartzen zen, eta ondoren hondar urratzailez betetako ontzi batean biratzen zen, hondarra ondo itsatsi zedin. Ordu batzuk lehortzen utzi eta berriz ere erabili ahal izateko prest izaten zen. Horrenbeste egurrezko polea eta uhal erabiltzen ziren, non langile bat horiek prestatzen bakarrik aritzen zen.

Xaflak eta kirtenak hainbat fasetan leuntzen ziren, bakoitzean hondar urratzaile finagoak erabiliz, azkenean nahi zuten akabera lortu arte. Fase bakoitzak izen ezberdina zuen: xafla leuntzeko faseak harria, latza eta fina ziren; eta kirtenarenak, berriz, latza, fina eta zapia (distira emateko).

1940 arte, harri urratzailez eta poleaz osaturiko instalazioek ez zuten xurgagailurik izaten, hautsa eta bestelako partikulak jasotzeko. Kaxa babeslerik ere ez zuten izaten (kartoizko babeskiak bakarrik), harriren bat hautsi eta langilea abiadura handian irteten ziren pusketatik babesteko. Hori guztia zela eta, leuntzaileen lana oso neketsua eta arriskutsua zen.

Langilearen jarrera, eta horrek pieza heltzeko zuen modua oso garrantzitsuak ziren ahalik eta ahalik eta ahalegin gutxiena eginez ekoizpen handia lortzeko. 1950 inguruan, Solingen inguruko labanagintza lantegietara bisita egin ondoren, leuntzaileei gomendatu zitzaien ukalondoak belaunetan jarrita lan egitea. Horren ondorioz, nekea asko gutxitu eta ekoizpena nabarmen handitu zen. Baita ere saiatu ziren, langileek, gurpilaren goialdean, ohol baten gainean etzanda, labanak 1,5 m diametroko gurpiletan leuntzea, Frantzian edo Ingalaterran egiten zen bezala. Teknika horri esker, ukipen-azala handiagoa zen, eta oholak langilea zipristinetatik babesten zuen.

Labanak leundu ondoren, lantegian bertan nikeleztatu edo kromoztatzen ziren, eta ahoaren hortzak prozedura erraz batekin egiten ziren, Alemaniako lantegi batzuetan egiten zen modu berean.