XVIII. mendeko monumentu multzoa da Agorregi, ura ustiatzeko moduen (burdindegiak eta errotak) adierazle bikaina. Pagoeta parkean dago, Aiako udal barrutian (Gipuzkoan). Gune hau aldatu gabe gorde da denborarekin, eta barnean gordetzen du ehunka urteko tradizio baten bihotza, euskal kultura ezin hobeto agertzen duena.

Gipuzkoako Artxibo Orokorra (GAO) Tolosan dago, eta Gipuzkoako lurralde historikoko gobernu erakundeen artxibo historikoa da: hain zuzen ere, Batzar Nagusiena eta Foru Aldundiarena. Artxibo honetan XV. mendetik XX. mendera bitarteko dokumentuak gordetzen eta zabaltzen dira, eta bi multzo handi bereizten dira dokumentuen aldetik: batetik, XV. eta XVI. mendeetan sorturiko erakundeen dokumentuak ditugu (Batzar Nagusienak eta Aldundienak, Gipuzkoako Korregimenduarenak eta Tolosako Notari Barrutiko Protokoloenak); eta, bestetik, banakoen eta erakundeen dokumentuak ditugu, tartean bilduma edo atal faktizio batzuk barne (Indalecio Ojanguren -argazkitegia-, Gaztañaduy Etxea -dohaintza partikularra-, udaletako Kaparetasun agiriak…).

Gipuzkoako Foru Aldundiko Ondare Bildumen Zentroa da Gordailua. Haren helburu nagusia da lurraldeko kultura ondarea zaintzea, babestea eta balioa ematea. Gordailua elkargune bat da, eta hainbat titulartasunetako funtsak gordetzen ditu. Bilduma bateratua osatzen du, eta kudeaketa partekatua du. Milaka ondasun etnografiko, artistiko eta arkeologiko gordetzen ditu. Bere funts propioen ikerketak egiten ditu eta kultura ondareari buruzko azterketak sustatzen ditu.

Eresbil-Musikaren Euskal Artxiboaren helburua da Musika Ondarea ikertu, bildu, zaindu eta zabaltzea, bereziki euskal konpositoreen ekoizpena. Fundazio honen partaide dira Eusko Jaurlaritza, Gipuzkoako Foru Aldundia eta Errenteriako Udala. Eginkizun horiek garatzeko, artxibo eraikina dago Errenterian, jendeari irekita.

Ekaingo (Uneskok Gizateriaren  Ondare izendatua) kobazuloaren  Magdalen Aldiko margoen faklsimila (erreplika zehatza) da Ekainberri. Museo ekipamendu ezberdina eta orijinala da eta bertan sentiaraziko dizute haitzulo batean somatzen den sentsazioa Homo sapiens-aren inguruko animaliek irudikatzeko abilezia miresten duzun bitartean. Hori dena osatzeko zenbait jarduera bizitzeko aukera izango duzu (ehiza, sua, margotzea) Paleolito Garaian bezala.

Itsasontzi historikoak eraikitzea da Albaola Euskal Itsas Faktoriaren jarduera nagusia. Lantegi hau Pasaia San Pedro herrian dago. Gune berritzailea da, eta bertan artisautzako itsas teknologia berreskuratzen da eta balioa ematen zaio. Faktoria jendearengana irekia dago, eta haren ezaugarria da dinamikoa izatea, jardueren aniztasuna eta nazioarteko proiekzioa.